Francisco Goya, Zelfportret op een schildersezel , 1790-1795. Madrid: Real Academia de Bellas Artes de San Fernando.
Wie was Francisco Goya?
Francisco Goya was een Spaanse schilder en graficus die leefde van 1746 tot 1828. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste kunstenaars van de late 18e en vroege 19e eeuw en is vooral bekend om zijn schilderijen en prenten met oorlogsscènes, sociaal onrecht, en politieke corruptie. Goya's werken gingen vaak over moeilijke en controversiële onderwerpen, en hij wordt gecrediteerd voor het inluiden van een nieuw tijdperk van artistieke expressie en realisme in Spanje. Enkele van zijn beroemdste werken zijn 'The Third of May 1808', 'The Naked Maja' en 'The Black Paintings'.
Francisco Goya, De familie van Karel IV, 1800-1801. Olieverf op doek, 280×336 cm. Madrid: Museum van Prado.
De beroemdste schilderijen van Francisco Goya
Francisco Goya, De derde mei 1808 , 1814. Olieverf op doek, 268×347 cm. Madrid: Museum van Prado.
- De derde mei 1808 (1814): Dit schilderij toont de executie van Spaanse burgers door Franse soldaten tijdens de oorlog op het schiereiland. Het is een krachtig beeld van de verschrikkingen van oorlog en wordt geprezen als een van de grootste anti-oorlogsschilderijen aller tijden.
Francisco Goya, La maja desnuda , 1790-1800. Olieverf op doek, 95×190 cm. Madrid: Museum van Prado.
- De naakte Maja (ca. 1797-1800): Dit schilderij is een provocerend en sensueel portret van een liggende naakte vrouw. Het veroorzaakte controverse toen het voor het eerst werd tentoongesteld vanwege zijn expliciete aard, maar het is sindsdien een van Goya's meest iconische werken geworden.
- The Black Paintings (c. 1819-1823): Dit is een serie van veertien muurschilderingen die Goya rechtstreeks op de muren van zijn huis in de buurt van Madrid schilderde. Het zijn beklijvende en verontrustende beelden die thema's als dood, angst en waanzin onderzoeken.
- The Disasters of War (ca. 1810-1820): Dit is een serie van tachtig etsen die de gruweldaden verbeelden die zijn begaan door zowel Franse als Spaanse troepen tijdens de oorlog op het schiereiland. Ze zijn een duidelijke herinnering aan de menselijke prijs van een conflict.
- Saturnus die zijn zoon verslindt (ca. 1819-1823): Dit is een van de beroemdste schilderijen uit de serie Black Paintings van Goya. Het is een gruwelijk en verontrustend beeld van de Romeinse god Saturnus die een van zijn eigen kinderen verteert, en het is geïnterpreteerd als een weerspiegeling van Goya's eigen angsten en zorgen over sterfelijkheid en de donkere aspecten van de menselijke natuur.
Francisco Goya, De kolos , 1808. Olieverf op doek, 116 × 105 cm. Madrid: Museum van Prado.
Stilistische kenmerken
- Gebruik van duisternis en licht: Goya's schilderijen bevatten vaak dramatische contrasten tussen donkere en lichte gebieden, waardoor een gevoel van diepte en drama ontstaat. Deze techniek komt vooral tot uiting in zijn beroemde serie Black Paintings, gemaakt tegen het einde van zijn leven.
- Gedurfde penseelstreken: Goya's schilderijen hebben een losse, vloeiende kwaliteit, met penseelstreken die soms zichtbaar zijn op het oppervlak van het canvas. Deze techniek geeft zijn werken een gevoel van energie en directheid.
- Gebruik van levendige kleuren: Goya stond bekend om zijn gebruik van heldere, gedurfde kleuren, vooral in zijn vroege werken. Later in zijn carrière verschoof hij naar een meer gedempt palet, maar zijn kleurgebruik bleef altijd expressief en indrukwekkend.
- Interesse in psychologische en emotionele toestanden: Goya's werken verkennen vaak de innerlijke wereld van zijn onderwerpen en beelden ze af op momenten van angst, wanhoop of angst. Deze interesse in psychologie en emotie komt vooral tot uiting in zijn serie prenten, The Disasters of War.
- Nadruk op sociaal commentaar: Goya's werken bekritiseren vaak de politieke en sociale normen van zijn tijd, vooral in zijn latere werken. Zijn beroemde schilderij The Third of May 1808 toont bijvoorbeeld de executie van Spaanse burgers door Franse troepen tijdens de Napoleontische oorlogen en dient als een krachtige kritiek op de brutaliteit van oorlog en tirannie.
Francisco Goya, Man bespot door twee vrouwen, 1819–182. Olie op gesso overgebracht op linnen, 125,4 cm x 65,4 cm. Madrid: Museum van Prado.
De late stijl
De late stijl van Francisco Goya wordt gekenmerkt door een verschuiving naar een meer expressionistische en sombere benadering van zijn onderwerpen. Hij verliet de neoklassieke stijl die populair was in zijn eerdere werken en begon te experimenteren met meer subjectieve en emotionele interpretaties van zijn onderwerpen.
Goya's late schilderijen bevatten vaak vervormde figuren, donkere kleuren en dramatische contrasten van licht en schaduw. Hij raakte ook meer geïnteresseerd in het verkennen van de donkere aspecten van de menselijke natuur, zoals waanzin, geweld en dood.
De zwarte schilderijen, die Goya in zijn laatste jaren rechtstreeks op de muren van zijn huis schilderde, zijn misschien wel de meest iconische voorbeelden van zijn late stijl. Deze muurschilderingen zijn spookachtig en verontrustend, met groteske en verontrustende beelden die Goya's persoonlijke zorgen en angsten weerspiegelen.
Francisco Goya, Saturnus verslindt zijn zoon , ca. 1819-1823. Olieverf op doek, 143,5 x 81,4 cm. Madrid: Museum van Prado.
Saturnus verslindt zijn zoon door Francisco Goya
"Saturnus verslindt zijn zoon" is een schilderij van Francisco Goya dat deel uitmaakt van zijn serie muurschilderingen die bekend staat als de Black Paintings. Het schilderij toont het mythologische verhaal van Saturnus, de Romeinse god van de landbouw, die zijn eigen kinderen at om te voorkomen dat ze hem ten val zouden brengen.
Op het schilderij wordt Saturnus weergegeven als een monsterlijke figuur met een wilde, krankzinnige uitdrukking terwijl hij in het vlees bijt van zijn zoon, die wordt weergegeven in een verwrongen en verwrongen houding. De achtergrond is donker en onheilspellend, wat bijdraagt aan het algehele gevoel van horror en geweld.
Het schilderij is uitgevoerd in een losse en gebarenstijl, met grove penseelstreken en de nadruk op textuur en beweging. Dit geeft het schilderij een gevoel van directheid en emotionele intensiteit, wat de brute en gruwelijke aard van het onderwerp benadrukt.
"Saturnus verslindt zijn zoon" wordt beschouwd als een van Goya's meest krachtige en verontrustende werken, en het is door de jaren heen op verschillende manieren geïnterpreteerd, onder meer als een commentaar op politiek geweld of als een weerspiegeling van de eigen zorgen van de kunstenaar over sterfelijkheid en het donkere. aspecten van de menselijke natuur.
Textuur, lijnen, vormen, vormen en ruimte
De textuur van het schilderij is ruw en dik, met zware impasto en zichtbare penseelstreken. Goya gebruikte een techniek genaamd fresco-secco, waarbij verf op een droog gipsoppervlak wordt aangebracht om het schilderij te maken. Met deze techniek kon hij verflagen opbouwen en een sterk gestructureerd oppervlak creëren, wat bijdraagt aan het algemene gevoel van horror en brutaliteit in het schilderij. Ook het gebruik van een beperkt kleurenpalet en dramatische clair-obscur-verlichting dragen bij aan de verontrustende sfeer van het schilderij.
Saturnus verslindt zijn zoon door Francisco Goya staat bekend om zijn sterke, gedurfde lijnen die een gevoel van chaos en beweging in het schilderij creëren. Goya's gebruik van scherpe, gekartelde lijnen en hoekige vormen draagt bij aan het algehele gevoel van horror en geweld in de scène. De lijnen zijn dik en zwaar benadrukt, wat bijdraagt aan het gevoel van diepte van het schilderij. Het gebruik van sterke diagonalen creëert ook een gevoel van spanning en onbehagen in de compositie.
In Saturnus verslindt zijn zoon van Francisco Goya is de vorm van het schilderij voornamelijk rechthoekig, waarbij de centrale figuur van Saturnus de compositie domineert. De vorm van het lichaam van Saturnus is verwrongen en verwrongen, waardoor een gevoel van beweging en geweld wordt gecreëerd dat wordt weerspiegeld in de omringende vormen. De vormen van de andere figuren op het schilderij, waaronder de kleine, kwetsbare vorm van de zoon van Saturnus, zijn ook vervormd en verwrongen, wat bijdraagt aan het gevoel van horror en chaos in de scène.
De vorm in Saturnus die zijn zoon verslindt van Francisco Goya wordt gekenmerkt door een sterk gevoel van driedimensionaliteit en degelijkheid. Goya gebruikte een techniek die clair-obscur wordt genoemd om een gevoel van diepte en volume in het schilderij te creëren, waarbij de centrale figuur van Saturnus op een dramatische en krachtige manier uit de achtergrond lijkt te komen. Het gebruik van dikke, zwaar geplakte verf draagt ook bij aan het gevoel van lichamelijkheid en substantie in het schilderij.
De ruimte in Saturnus verslindt zijn zoon van Francisco Goya wordt bepaald door een sterk gevoel van claustrofobie en opsluiting. De figuren op het schilderij zijn opeengepakt in een krappe, gecomprimeerde ruimte, waarbij het massieve lichaam van Saturnus de voorgrond domineert en de andere figuren lijkt te drukken. Het gebruik van dramatische verlichting en sterke contrasten van licht en donker dragen ook bij aan het gevoel van beslotenheid en duisternis in de ruimte. Goya's gebruik van verkorting en vervormd perspectief draagt bij aan het algehele gevoel van onbehagen en desoriëntatie in de compositie, waardoor een gevoel van fysieke en psychologische vervorming ontstaat.
De betekenis
Saturnus verslindt zijn zoon door Francisco Goya is een verontrustend en krachtig schilderij dat het mythologische verhaal van Saturnus verbeeldt, die werd gewaarschuwd dat een van zijn kinderen hem zou omverwerpen en zijn nakomelingen begon te verslinden om dit te voorkomen. Het schilderij wordt algemeen geïnterpreteerd als een weergave van de vernietigende kracht van tirannie, geweld en waanzin. Goya schilderde het werk tijdens een periode van politieke onrust en geweld in Spanje, en velen zien het schilderij als een weerspiegeling van de verschrikkingen van oorlog en machtsmisbruik.
Het schilderij wordt ook gezien als een commentaar op de destructieve aard van het patriarchaat en het misbruik van familierelaties. De figuur van Saturnus, die zowel vader als moordenaar is, vertegenwoordigt de vernietigende kracht van patriarchaal gezag en de manier waarop het zich kan keren tegen degenen die het moet beschermen. In deze interpretatie is het schilderij een krachtige kritiek op machtsmisbruik en de behoefte van individuen om zich te verzetten tegen onderdrukkende structuren en systemen.
Saturnus verslindt zijn zoon is een zeer verontrustend en krachtig kunstwerk dat kijkers vandaag de dag nog steeds aanspreekt en een tijdloze boodschap overbrengt over de vernietigende kracht van tirannie en onderdrukking.
Historische context
Saturnus verslindt zijn zoon door Francisco Goya werd geschilderd tussen 1819 en 1823, tijdens een periode van politieke en sociale onrust in Spanje. Goya was getuige geweest van de verschrikkingen van de oorlog op het schiereiland, die zes jaar lang in heel Spanje had gewoed en had geleid tot de dood van honderdduizenden mensen. De oorlog was uitgevochten tussen de Franse en Spaanse legers, waarbij veel Spaanse burgers aan beide kanten moesten vechten.
Gedurende deze tijd werd Spanje geregeerd door koning Ferdinand VII, die bekend stond om zijn onderdrukking van politieke afwijkende meningen en zijn steun aan de inquisitie. Goya was zelf hofschilder geweest onder Ferdinand VII, maar hij raakte gedesillusioneerd door het beleid van de koning en het geweld waarvan hij tijdens de oorlog getuige was geweest.
Saturnus verslindt zijn zoon kan worden gezien als een weerspiegeling van het geweld en de gruwel waarvan Goya in deze periode getuige was, evenals een kritiek op het machtsmisbruik en de destructieve aard van het patriarchaat. De thema's brutaliteit, onderdrukking en waanzin van het schilderij zijn allemaal zeer relevant voor de politieke en sociale context van Goya's tijd.
Het schilderij is ook belangrijk omdat het afwijkt van de neoklassieke stijl die de Spaanse kunst in de 18e eeuw domineerde. Goya's gebruik van clair-obscur en zijn expressieve, emotionele penseelvoering waren een afwijking van het strikte formalisme van het neoclassicisme en waren een voorafschaduwing van de opkomst van de romantiek in de kunst.
Anekdotes
- Het schilderij was nooit bedoeld voor openbare vertoning. Goya schilderde het als onderdeel van een reeks zwarte schilderijen op de muren van zijn huis buiten Madrid, die pas na zijn dood werden ontdekt.
- Het schilderij is niet door Goya zelf genoemd. De naam "Saturnus verslindt zijn zoon" werd eraan gegeven door kunsthistorici die probeerden de afgebeelde figuren op de zwarte schilderijen te identificeren.
- Het schilderij is door de jaren heen op veel verschillende manieren geïnterpreteerd. Sommigen hebben het gezien als een weerspiegeling van Goya's eigen angsten en angsten, terwijl anderen het hebben gezien als een commentaar op de destructieve aard van macht en autoriteit.
- Het schilderij werd als schandalig en controversieel beschouwd toen het voor het eerst werd ontdekt. Sommige kunstcritici waren geschokt door de grafische beelden en het verontrustende onderwerp, terwijl anderen de rauwe kracht en emotionele intensiteit prezen.
Waar is de Saturnus die zijn zoon verslindt aan het schilderen?
Het Museo del Prado in Madrid, Spanje, is de thuisbasis van Francisco Goya's schilderij "Saturnus die zijn zoon verslindt". Het schilderij maakt deel uit van de vaste collectie van het museum en kan door bezoekers worden bezichtigd. Het schilderij "Saturnus verslindt zijn zoon" van Francisco Goya werd onderdeel van de Prado-collectie door een schenking van de Spaanse regering in 1933. Voordien bevond het schilderij zich in de privécollectie van de hertog en hertogin van Osuna. Na hun dood wisselde het schilderij verschillende keren van eigenaar voordat het door de Spaanse regering werd verworven en uiteindelijk in de collectie van het Prado Museum werd geplaatst. Tegenwoordig is het een van de beroemdste en meest herkenbare kunstwerken in het museum.
Peter Paul Rubens, Saturnus, 1636. Madrid: Museo del Prado.
Wie was Saturnus?
In de Romeinse mythologie was Saturnus (ook bekend als Cronus in de Griekse mythologie) een god van landbouw en vruchtbaarheid. Hij was de zoon van Uranus en Gaia en de echtgenoot van zijn zus, Ops. Volgens de mythe wierp Saturnus zijn vader omver en werd hij koning van de goden, maar hij werd gewaarschuwd dat een van zijn eigen kinderen hem zou omverwerpen. Om dit te voorkomen, begon Saturnus zijn kinderen te verslinden zodra ze geboren waren. Zijn vrouw Ops slaagde er echter in om een van hun kinderen, Jupiter (Zeus), te redden, die later Saturnus omver wierp en koning van de goden werd.
Sandro Botticelli: "The Allegory of Spring" (1482), met Saturnus als een van de figuren op de achtergrond.
Saturnus vertegenwoordigd in de kunst
Saturnus is in de kunstgeschiedenis op verschillende manieren weergegeven. In de klassieke kunst werd Saturnus vaak afgebeeld als een oudere man met een zeis, die het verstrijken van de tijd en de oogst voorstelde. Hij werd soms ook afgebeeld als een god van de landbouw, met een hoorn des overvloeds of andere landbouwsymbolen.
In renaissance- en barokkunst werd Saturnus vaak afgebeeld als een gespierde, naakte mannelijke figuur met een lange baard en golvend haar. Hij werd vaak afgebeeld met een sikkel of zeis, waarmee hij zijn rol als god van de tijd en de dood benadrukte.
In moderne tijden wordt Saturnus vaak afgebeeld als een planeet, hetzij in wetenschappelijke illustraties of in sciencefictionwerken. In sommige hedendaagse kunst worden de ringen van Saturnus benadrukt, waardoor de planeet een onderscheidend en buitenaards uiterlijk krijgt.
Giovanni Battista Tiepolo: Trap van de residentie van Würzburg, detail met Saturnus.
Andere kunstenaars die Saturnus schilderden
- Peter Paul Rubens: Saturnus is een terugkerend motief in veel van Rubens' werken, vaak afgebeeld als een machtige en imposante figuur.
- Peter Bruegel de Oude: Bruegel schilderde een reeks schilderijen met Saturnus, waaronder 'Saturnus verslindt zijn kinderen' en 'De triomf van Saturnus'.
- Diego Velázquez: Velázquez schilderde een portret van Filips IV van Spanje met een standbeeld van Saturnus, waarvan wordt aangenomen dat het een commentaar is op de macht van de koning en het idee van de heerser als een verslinder van zijn onderdanen.
- Francisco de Zurbarán: Zurbarán schilderde een aantal werken met Saturnus, waaronder 'Saturnus die zijn zoon verslindt' en 'De triomf van Saturnus'.
- Giovanni Battista Tiepolo: Tiepolo schilderde een reeks plafondfresco's in het Palazzo Labia in Venetië, met Saturnus als symbool van tijd en sterfelijkheid.