Balony na ogrzane powietrze: znaczenie

W narracji historii sztuki temat balonu na ogrzane powietrze przybierał najrozmaitsze znaczenia, wiążąc się np. głębokie i irracjonalne aluzje o charakterze senno-psychologicznym, ponieważ na ogół ten rodzaj latającego balonu utożsamiany jest jako symbol par excellence zinternalizowanego przez człowieka pragnienia aimè: marzenia o lataniu, byciu lekkim, byciu zdolnym do poruszania się z szybkość tam, gdzie serce nakazuje! Wspomniany środek transportu realizuje tak bardzo pożądaną ideę swobodnego unoszenia się po bezkresnym niebie, bezpośredniego kontaktu z rozrzedzonym powietrzem, a także umożliwia oglądanie świata z góry, zakładając w ten sposób szerszą perspektywę i bardziej zdystansowana perspektywa, zdolna do przekształcenia nas we wszechwiedzących narratorów naszego życia, gotowych umiejscowić nasze miejsce w świecie w czasowym wymiarze przeszłości, teraźniejszości i być może przyszłości. Takie rewelacje dobrze wpisują się w balon na ogrzane powietrze, rozumiany także jako symbol ciekawości, nierozerwalnie związany z tematem doświadczenia podróży, mającego na celu kontaktowanie nas z nowymi miejscami, ludźmi i kulturami poprzez założenie otwartej i odkrywczej postawę, dzięki której możemy uczciwie przejrzeć głębię naszego jestestwa. Z introspekcji można również dojść do uwolnienia się od przeszłych cierpień, tak jak balon na ogrzane powietrze, który, aby wznosić się coraz wyżej, musi porzucić pewne ciężary, nie zapominając jednak o pewnych bolesnych, ale owocnych lekcje, aby nie skończyć jak Ikar.

2055: DAY AFTER JUTRO III (2020) Digital Arts autorstwa Jaqueline Vanek.

Balony na ogrzane powietrze: bohaterowie czy detale

Po wyjaśnieniu, jakie jest najbardziej ambitne marzenie człowieka, z którym nierozerwalnie związany jest introspekcyjny, marzycielski i samoświadomy środek transportu balonu na ogrzane powietrze, nadszedł czas, aby podkreślić dwa sposoby, za pomocą których ten ostatni został namalowany, a mianowicie: zarówno jako główny temat, jak i w pozorach ujawniania szczegółów. Arcydzieło Juliusza Cezara Ibbetsona, zatytułowane Drugi balon Lunardiego wstępujący z pól św. również „czczony” przez tłum ustawiony na jego dolnym końcu. Taka wizja, jak wskazuje sama nazwa obrazu, mówi nam o wydarzeniu historycznym, ponieważ przedstawia balon na ogrzane powietrze Vincenza Lunardiego, wynalazcy nadmuchiwanego wodorem balonu gazowego, którego użył do swojego pierwszego wejście na Chelsea (Anglia), po którym nastąpiły kolejne w innych miastach, w tym w Neapolu i Lizbonie. Innym historycznym balonem wykonanym na pierwszym planie, który mówi nam o tej samej postaci, jest ten przedstawiony przez Johna Francisa Rigauda, brytyjskiego malarza, twórcę kapitana Vincenzo Lunardiego z jego asystentem George'em Bigginem i panią Letitią Anne Sage, w balonie (1785 ). Z kontekstem angielskim związany jest kontekst amerykański, ujawniony przez tryptyk drzeworytów Utagawy Yoshitora, japońskiego malarza i rysownika, który działający w latach 1836-1882 stworzył America: Enjoying Hot Air Balloons, arcydzieło, w którym przedstawione tematy są przyłapani na kontemplacji unoszenia się trzech balonów na ogrzane powietrze uchwyconych po prawej stronie podpory. Wreszcie zbliżenie surrealistycznego balonu wypełnionego kwiatami i chłodnym napojem zapewnia nam Martwa natura z czterema różami, Kieliszek Bourbona w koszu balonu na ogrzane powietrze, ujęcie autorstwa Antona Bruehla, Australijczyka- urodzony amerykański fotograf mody.

KRAJOBRAZ Z BALONEM POWIETRZNYM. #2 (2023) Malarstwo Vita Schagen.

Wszystkie te prace z odniesieniami, zarówno historycznymi, jak i sennymi, eksponowały temat balonu na ogrzane powietrze, ukazując go jako niekwestionowane centrum narracji figuratywnej, co nie ma miejsca w obrazach o podobnej tematyce, jak np. Letitia Ann Sage (1785) autorstwa nieznanego artysty, Jamesa Millara (1735-1805) Alegoria mądrości i nauki (1798), Konsultacja Johna Hollinsa przed podróżą powietrzną do Weilburgha (1836) i Wyścig balonów Davida Tindle'a, Clipston ( 1980-1981), gdzie środek transportu pojawia się „po cichu” w tle. W istocie, biorąc pod uwagę Letitię Ann Sage (1785), arcydzieło uwiecznia przede wszystkim postać kobiecą, a dopiero przy bliższym przyjrzeniu się można dostrzec również obecność w tle balonu na ogrzane powietrze, mającego uwypuklić tożsamość kukły: Letitia Ann Sage (1750-1817), pierwsza Brytyjka, która latała, wznosząc się 29 czerwca 1785 r. balonem wystrzelonym przez Vincenzo Lunardiego z St George's Fields w Londynie. Z kolei w przypadku Alegorii mądrości i nauki dzieło angielskiego malarza Jamesa Millara uwiecznia w oddali w tle balon na ogrzane powietrze, sprzyjając przedstawieniu postaci i przedmiotów, które zgodnie z najbardziej znaną tradycją ikonograficzną zmienić przeznaczenie najpopularniejszych sposobów przedstawiania mądrości i nauki. W rzeczywistości pierwszy z tych dwóch przybiera postać kobiety, być może nawiązując do „klasycznego” przykładu Alegorii mądrości i siły Paolo Veronese (1565), podczas gdy drugi przybiera formę bardziej typowego przedstawienia młodych postaci, którym towarzyszą za pomocą książek i przyrządów naukowych, jak wiele lat wcześniej uczyniła to dobrze znana Alegoria sztuki i nauki (1649) flamandzkiego Ignacio Raetha. Wreszcie kontynuacją opisu balonów na ogrzane powietrze w sztuce będzie analiza niektórych dzieł artystów Artmajeur, takich jak: Latający ślimak Jérémy'ego Piqueta, Wieloryb i balon Jean-Marie Gitarda (Mr. STRANGE), oraz And Why Not autorstwa Emmanuela Passeleu.

LATAJĄCE MIASTO CARDU (2022) Sztuki cyfrowe autorstwa Lukasa Kruschenskiego (Lasimov).

LATAJĄCY ŚLIMAK Obraz Jérémy'ego Piqueta.

Latający ślimak autorstwa Jérémy'ego Piqueta

Najbardziej typowy obraz balonu na ogrzane powietrze przybiera w surrealistycznej rzeczywistości Piqueta postać muszli ślimaka, która, teraz lekka jak balon, jest w stanie unieść w górę, prawdopodobnie ciągnięta przez zdecydowany wiatr, nawet ciężar oślizgłe ciało omawianego małego zwierzątka, przyzwyczajone do bycia przywiązanym do powierzchni ziemi, po której rozkosznie pełza. Czyniąc to, najwolniejsze zwierzę na świecie staje się szybkim podróżnikiem, do tego stopnia, że można sobie wyobrazić, jak jego śluz z wierzchu jego domowego ślimaka może kapać, uderzając być może w głowę jakiegoś nieszczęśnika osoba. Opis Latającego Ślimaka dokonany przez artystę Artmajeur skłania mnie do poruszenia ważnego na razie tylko tu i ówdzie poruszonego tematu: historii narodzin balonu na ogrzane powietrze. Ten ostatni ma swoje korzenie w XVIII-wiecznej Francji, kiedy Joseph-Michel i Jacques-Étienne Montgolfier, synowie bogatego handlarza papierem, opracowali swój innowacyjny sposób latania, czerpiąc inspirację z samych ścinków papieru, które płonąc w kominku, przeciwstawił się grawitacji, aby wznieść się dzięki ciepłu. Dzięki temu spostrzeżeniu, po serii prywatnych eksperymentów, 5 czerwca 1783 roku odbył się pierwszy lot balonem na ogrzane powietrze, w którym szczęśliwymi pasażerami były, wracając do tematu pracy Piqueta, trzy zwierzęta, choć nie były to właściwie ślimaki, ale kogut, gęś i owca.

WIELORYB I BALON (2020) Sztuki cyfrowe autorstwa Jean-Marie Gitarda (Mr STRANGE).

Wieloryb i balon Jean-Marie Gitarda

Poziomej, ziemistej powierzchni morza przeciwstawia się lżejszy ruch trzech podmiotów, które mniej lub bardziej realistycznie wskazują niebo. W rzeczywistości, jeśli mewa i balon na ogrzane powietrze mogą aspirować do domu słońca i chmur, wieloryb ciężki może tylko próbować zapoznać się z nim tymczasowo, za pomocą skoku, który zbliża go do wyżej wymienionych środek transportu, prawdopodobnie splądrujący swoich gospodarzy. Wydaje się, że działaniem ssaka kieruje zazdrość, tak jakby chciał raczej naśladować zdolności właściwe lżejszym istotom lub przedmiotom, niż docenić podwodny świat, do którego jest przeznaczony. Ten paradoksalny i zabawny obraz wprowadza nas w odkrycie kilku zabawnych anegdot związanych z balonem na ogrzane powietrze, takich jak na przykład fakt, że król Ludwik, aby doświadczyć obecności człowieka na pokładzie omawianego środka transportu, postanowił optować za skazanymi przestępcami, uznanymi za ludzi najbardziej sprawiedliwie zbędnych. W każdym razie współtwórca aerostatu, Jean-François Pilâtre de Rozier, wraz z markizem François d'Arlandes, sprzeciwili się powyższemu argumentując, jak ważne jest, aby przynajmniej jeden z pilotów aerostatu był faktycznie wykwalifikowany i nie towarzyszy mu niebezpieczny przestępca. Inna z wielu ciekawostek, o których mowa, mówi, że pierwsi baloniarze, którym udało się przelecieć kanał La Manche, zrobili to bez spodni, ponieważ po uświadomieniu sobie, że tracą wysokość, musieli zwolnić, pojawiając się pod koniec wyczynu w swoich Bielizna.

I WHY NOT (2020)Fotografia Emmanuela Passeleu.

A dlaczego nie Emmanuela Passeleu

Wypada nam opisać fotografię cyfrową Passeleu, odwołując się do słów samego artysty: „W pobliżu stacji Matabiau w Tuluzie, w południowo-zachodniej Francji, rozpadający się stary budynek stoi samotnie, a tylko kilku zagorzałych wojowników opiera się nieuniknionemu zniszczeniu, które się zbliża. ten balon, wyzwolenie lub odporność tych mieszkańców. Ta mała siatka, prawdziwa i prawdziwa, nie wiem, co tam robi, jako strzał w ramię dla krnąbrnych, którzy chcieliby spróbować pokazać się silniejszymi od maszyny ”. Te nieco hermetyczne słowa mogą sugerować obecność, za ocalałymi z rozbiórki wysokimi budynkami, balonu na ogrzane powietrze, który, chcąc bawić się w chowanego, zdaje się reprezentować chęć ożywienia ginącego już miejsca, prosząc o pomoc z żywiołu powietrza, nierozerwalnie związany z niezwyciężoną sferą niebieską. Mówiąc jeszcze o fotografii i balonach na ogrzane powietrze, warto zauważyć, że fotograf Gaspard-Félix Tournachon, znany pod pseudonimem Nadar, został uwieczniony wraz z żoną około 1865 roku na rycinie przedstawiającej ich w koszu balonu na ogrzane powietrze zamontowanego w pracownia artysty. Ponadto Nadar jest znany z tego, że wykonał pierwsze zdjęcia lotnicze, uwieczniając Paryż z balonu na wysokości 1600 stóp!