Hongaarse kunst: introductie in 5 punten
Wortels: De meeste historici geloven dat het Hongaarse volk rond 895 na Christus ontstond onder leiding van prins Árpád, een tijd waarin zich ook hun vroegste vormen van artistieke expressie ontwikkelden. In de periode na de verovering van Árpád raakte het gebruik van siermotieven wijdverspreid, gebruikt om zowel kleding als paardenuitrusting te versieren, met het prominente thema van de palmette. Wat werd beschreven bleef populair tot de 11e eeuw.
Van romaans tot gotisch: de kunst van het middeleeuwse Hongaarse koninkrijk neemt de vorm aan van een verwevenheid van culturen, die elkaar opvolgden in de duizendjarige staat van het Karpatenbekken. Dit resulteert in een mix van de originele steppestijlen en hedendaagse Europese Romaanse kunst. Deze ontmoeting genereerde een architecturale stijl die vooral deed denken aan de Scandinavische Viking- en Keltische kunst. Wat de gotiek betreft, deze arriveerde eind 14e eeuw in Hongarije en beïnvloedde de architectuur, schilderkunst en beeldhouwkunst. In de schilderkunst waren fresco's die de legende van Sint Ladislaus uitbeelden in deze tijd erg populair, opgedragen aan de gelijknamige koning en in veel kerken te vinden.
Renaissance: Italiaanse invloed wordt duidelijk zichtbaar in de kunst. Dit komt door de sterke band die koning Matthias Corvinus van Hongarije tijdens zijn bewind met het Italiaanse schiereiland heeft opgebouwd.
Barok, neoclassicisme en secessionisme: De meeste gebouwen die we vandaag de dag in Hongarije kunnen bewonderen zijn in barokstijl, die in het land bekendheid verwierf na de verdrijving van de Ottomanen in 1686. Voorbeelden van neoklassieke gebouwen zijn het resultaat van een heropleving van oude Griekse tradities na het tijdperk van de hervormingen. De triomf van de populariteit van de daaropvolgende secessionistische stijl blijkt uit architectuur zoals die van het Museum voor Toegepaste Kunsten (Ferencváros, Hongarije), ontworpen door een van de grootste architecten van die tijd, Ödön Lechner.
HOT TUB NO2Schilderij van Tibor Simon-Mazula
SCHADUWSPEL III. (2023) Schilderij van László Barna
De 20e eeuw
De introductie in de wereld van de Hongaarse kunst heeft ons in staat gesteld te komen waar we wilden zijn: de 20e eeuw, de avant-garde en zijn beroemdste kunstenaars. In deze specifieke context bleken Hongaarse meesters bijzonder actief en ontvankelijk voor alle artistieke vernieuwingen die destijds vooral uit West-Europa kwamen. Tijdens deze periode onderscheidden Hongaarse kunstenaars zich, waaronder fauvistische schilders als Béla Czóbel, Dezső Czigány, Bertalan Pór, maar ook avant-gardekunstenaars als Gyula Tornai, Gyula Benczúr en Sándor Bihari. Later, tijdens het socialistische tijdperk, was er een meer experimentele, kritische en provocerende artistieke productie, die aansluit bij een westerse activistische factie met een gematigd karakter. Ten slotte leidde de ineenstorting van het regime tot hernieuwde vrijheid en openheid voor de westerse kunst. Nu is het tijd om, in oplopende chronologische volgorde op basis van hun geboortedata, enkele van de meest invloedrijke Hongaarse kunstenaars van de 20e eeuw voor te stellen!
HARD WORK (2024)Schilderij van Peter Duhaj
André Kertész
Wie bracht een revolutie teweeg in de fotografische compositie en het fotografische essay met baanbrekende bijdragen van lyrische, elegante en rigoureuze aard? André Kertész! De Hongaarse fotograaf, geboren in 1894, vond echter niet onmiddellijk de erkenning die hij verdiende, omdat aanvankelijk zijn onconventionele invalshoeken en meer spontane stijl, in plaats van technische precisie, niet goed werden begrepen. Niettemin wordt hij nu beschouwd als een van de fundamentele figuren van de 20e-eeuwse fotografie, zoals geïllustreerd door zijn werk "Fork" (1918). Dit onderwerp heeft tot doel het mooie naast het eenvoudige te plaatsen, concepten die in hun alledaagse essentie worden belicht en worden benadrukt door de aanwezigheid van dramatische schaduwen die onder de vork zijn geplaatst. Hierdoor ontstaat bijna de indruk van een abstracte compositie, ook al wordt de aard van het gebruiksvoorwerp expliciet getoond. Wat kunnen we hieruit afleiden? Zeker de kracht van het fotografische medium, dat in staat is een eenvoudig hulpmiddel om te zetten in een object met een groot poëtisch potentieel.
László Moholy-Nagy
László Moholy-Nagy (1895 – 1946) was een Hongaarse schilder en fotograaf, evenals professor aan de Bauhaus-school. Deze modernistische meester werd beïnvloed door het dadaïsme, het constructivisme, het suprematisme en de debatten over fotografie, wat hem een meer praktische, experimentele en technologische benadering opleverde. Over een van zijn schilderijen gesproken, we kunnen verwijzen naar de beroemde "Konstruktion in Emaille 1" (Constructie in Emaille 1, ook bekend als Telefoonschildering) (1922-23), een abstracte geometrische compositie die vorm krijgt in de vorm van een dik zwarte verticale balk tegen een witte achtergrond. Wat zojuist is beschreven gaat gepaard met de aanwezigheid van een kleine horizontale gele rechthoek, omgeven door rood, die achter een rode verticale lijn verschijnt. Bovendien wordt in de rechterbovenhoek van het canvas een soortgelijke kruisvormige figuur geplaatst, waardoor diepte in de compositie ontstaat. Terwijl deze kleinere componenten van het meesterwerk de kijker geleidelijk lijken te benaderen, blijven de grotere vormen statisch, verwijzend naar de meer typische minimalistische orde. Ten slotte vertoont het werk door zijn kenmerken affiniteit met zowel het constructivisme als de hedendaagse Nederlandse De Stijl-beweging.
BALLET 2. (2020)Sculptuur van Kristof Toth
Brassaï
Brassaï (1899 – 1984), een Hongaars-Franse fotograaf, beeldhouwer, medaillewinnaar, schrijver en filmmaker, verwierf internationale bekendheid in het Frankrijk van de 20e eeuw. Wat hem beroemd maakte, was zijn fotografische verkenning van het Parijse nachtleven, verzameld in het boek 'Paris by Night'. Als fotograaf en fotojournalist leverde hij echter vooral een bijdrage op het gebied van de lokale fotografie, hoewel zijn werk zich vaak op de grens bevindt tussen straatfotografie en surrealistische kunst. Om zijn onderwerpen weer te geven, vooral gezien als resultaat van zijn nieuwsgierigheid naar de verstedelijkingsverschijnselen van die tijd, verwijs ik naar de volgende foto: "De stroom die door de lege straat kronkelt" (1930-32). Deze foto benadrukt de interesse van de fotograaf in het onderwerp van de straat, verlicht door elektrisch licht, klaar om het trottoir in al zijn details te onthullen. In navolging van deze interesses worden nachtelijke steden vereeuwigd door middel van twee basisprincipes: systematische discipline van het schot en een poëtische visie en gevoeligheid. In feite werden zijn foto's door Christian Bouqueret omschreven als: Brassaï is de fotograaf "van een nieuwe wereld", "waar de nacht niet langer nacht is en waar het licht brutaal en luidruchtig naar binnen barst [...] en dingen zichtbaar maakt die voorheen alleen maar zichtbaar waren." speculaties."
Marcel Breuer
Marcel Lajos Breuer (1902 - 1981) was een Hongaars-Duitse modernistische architect en meubelontwerper, wiens carrière elk aspect van driedimensionaal ontwerp omvatte, van objecten tot gebouwen. Hij, een student en later docent aan het Bauhaus, is vooral bekend om zijn iconische stoelontwerpen, waar zijn grote interesse in het testen van de nieuwste technologische ontwikkelingen om met conventies te breken en opmerkelijke resultaten te bereiken duidelijk naar voren kwam. Zijn Clubfauteuil (model B3) (1927-28), gemaakt van leer en stalen buizen, is niets minder dan iconisch, ook al is hij gemaakt in de periode dat de kunstenaar nog leerling was bij het Bauhaus. Stilistisch is de stoel geïnspireerd op de constructivistische principes van de De Stijl-beweging en herinterpreteert hij het idee van een fietsframe op een essentiële manier, waarbij hij vasthoudt aan de principes van functionaliteit en eenvoud.
LÁNY FÁCÁNNAL (2022)Schilderij door Attila Karácsony
Victor Vasarely
Victor Vasarely (1906 – 1997), de ‘grootvader’ en leider van de Op-art-beweging, was een Hongaars-Franse kunstenaar die algemeen bekend stond om zijn werken met optisch-geometrische effecten die werden bereikt door een combinatie van virtuoze technische precisie en gerenommeerd wetenschappelijk bewustzijn. In feite wil zijn kunst spelen met het visuele gevoel van de kijker door illusoire effecten en meerdere diepten, perspectieven en bewegingen te creëren. Het belangrijkste aspect wordt het kijken, waarbij we vergelijken wat we werkelijk zien met wat werkelijk aanwezig is. In "Zebra" (1937) verstrengelen de twee afgebeelde dieren zich tegen een zwarte achtergrond, waardoor de compositie diepte krijgt, samen met intimiteit, energie en sensualiteit. Het algehele bewegingsgevoel wordt versterkt door het feit dat de dieren geen contouren hebben, maar worden gedefinieerd door golvende zwart-witte strepen, waardoor alles voortdurend in beweging lijkt. Bij dit gebruik van optische effecten wordt "Zebra" vaak beschouwd als een van de vroege werken van Op Art.
Robert Kapa
Robert Capa, een Hongaars-Amerikaanse oorlogsfotograaf en fotojournalist geboren in 1913, gebruikte vaak een kleine camera om dichtbij gevaarlijke actiegebieden te komen om de verwoestende gevolgen van geweld in beeld te brengen. Bovendien staan zijn oorlogsfoto's, gemaakt om verhalen te vertellen en de essentie van onderwerpen vast te leggen, bekend om hun pathos. Hij blijft tot op de dag van vandaag een rolmodel voor degenen die zich met deze tak van fotografie bezighouden. Een van Capa's meest iconische shots is ongetwijfeld "The Falling Soldier" (1936), een werk waarin een soldaat wordt vastgelegd die net is getroffen door een dodelijk schot, achterover valt in een verlaten veld en geleidelijk ook zijn geweer loslaat. De foto legt werkelijk vast wat Henri Cartier-Bresson het 'beslissende moment' noemde, waarin men zowel de beweging van de val als de stilte van de dood waarneemt. Ten slotte doet de dramatische compositie van de foto, die nu algemeen wordt beschouwd als de beroemdste oorlogsfoto ooit gemaakt, denken aan de uitgestrekte armen van de soldaat, die doet denken aan Francisco Goya's "The Third of May 1808" (1814).
SZENVEDÉLY (2023)Schilderij van Rékai Zsolt
Simon Hantai
Simon Hantaï (1922 – 2008) was een in Hongarije geboren, genaturaliseerde Franse schilder, die over het algemeen geassocieerd werd met abstracte kunst. Zijn werken, waaronder de ‘pliage’-schilderijen, zijn het resultaat van een samensmelting van surrealistisch automatisme en abstract-expressionistische gebaren. Deze specifieke artistieke creatiemethode kenmerkte het grootste deel van zijn carrière en nam verschillende vormen aan. Wat betreft de techniek in kwestie: bij 'pliage' wordt het canvas in verschillende vormen gevouwen, vervolgens geverfd en ontvouwd, waardoor delen van de drager zonder kleur zichtbaar worden. Als voorbeeld van zijn werk is "Untitled [Suite 'Blancs']" (1973) gemaakt met behulp van de "pliage"-methode, in dit geval door delen van het niet-uitgerekte canvas te knopen, verf aan te brengen en vervolgens de steun los te laten.
Dora Maurer
Dóra Maurer is een Hongaarse beeldend kunstenaar geboren in 1937 en staat bekend om het uiten van zichzelf via bijna elk kunstmedium, waaronder fotografie, film, schilderkunst, performance en beeldhouwkunst. Ze experimenteert met een hedendaagse en modernistische taal die vorm krijgt door wiskundige processen en complexe systemen, met als doel de kijker verschillende opties te bieden, die moet beslissen hoe hij onafhankelijk moet reageren en handelen. Hoe dan ook, het werk van de kunstenaar bestaat vaak uit het afbreken van eenvoudige handelingen, waardoor het publiek de componenten van beweging kan overdenken. "Hétpróba" (Zeven Proeven) beschrijft een specifiek werk en is een intiem portret van de zangeres en moeder Póka Eszter en haar vier tienerkinderen. Maurers stem buiten het scherm begeleidt elk gezinslid terwijl ze worden gevraagd te reageren op een reeks leuke uitdagingen, waarbij privé- en pijnlijke gedachten worden onthuld. Dit verhaal wordt bijna gededramatiseerd door de filmische strategieën van Maurer, waarbij personages worden ontleed, herhaald, opnieuw geformatteerd, gepauzeerd en vervormd, zodat we ons meer kunnen concentreren op hun verbanden en verschillen.
Olimpia Gaia Martinelli
