Johannes Vermeer

Johannes Vermeer, De koppelaarster (1656). Detail, vermoedelijk zelfportret van de kunstenaar. Dresden, Gemäldegalerie Alte Meister.

Johannes Vermeer (1632-1675) was een 17e-eeuwse Nederlandse schilder, beroemd om zijn genrestukken, landschappen en portretten. Er is weinig informatie over zijn leven bekend, maar hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste en meest getalenteerde kunstenaars van de Nederlandse Gouden Eeuw.

Vermeer werd geboren in Delft, Nederland, in 1632. Zijn vader was een welvarende kunsthandelaar en herbergier, en zijn moeder was een vrome katholiek. Er is weinig bekend over het vroege leven van Vermeer, maar hij studeerde waarschijnlijk bij Leonard Bramer, een plaatselijke schilder. In 1653 trouwde hij met Catharina Bolnes, een jonge vrouw uit een rijke familie.

Wie was Vermeer?

Vermeer begon zijn carrière als geschiedenis- en genreschilder, maar stapte al snel over op portretten en huisinterieurs, tegenwoordig zijn beroemdste werken. Zijn schilderijen worden gekenmerkt door nauwgezette aandacht voor detail, subtiel gebruik van licht en een beperkt maar elegant kleurenpalet.

Vermeer leefde een relatief rustig leven en er is weinig informatie over hem bekend. Hij was getrouwd en had minstens 11 kinderen. Ook was hij actief lid van het Sint-Lucasgilde in Delft, een beroepsorganisatie voor kunstenaars.

Tijdens zijn leven behaalde Vermeer nooit grote commerciële successen en moest hij zijn schilderijen vaak tegen lage prijzen verkopen. Na zijn dood raakte zijn werk in de vergetelheid totdat het in de 19e eeuw werd herontdekt door kunstcritici. Tegenwoordig worden de schilderijen van Vermeer zeer gewaardeerd en worden ze beschouwd als meesterwerken van de 17e-eeuwse Nederlandse schilderkunst.

Een vernieuwende kunstenaar in Delf

Met innovatieve technieken zoals de camera obscura creëerde Vermeer visuele effecten die hun tijd ver vooruit waren. Hij was ook een van de eerste kunstenaars die een beperkt kleurenpalet gebruikte, waardoor er eenheid en harmonie in zijn werken ontstond.

Een nieuwe achternaam

Zijn vader, Reynier Janszoon, was oorspronkelijk bekend als "Vos" (vos in het Nederlands) in Delft, waar hij zijdewever en stoffeerder was. Hij dreef een herberg genaamd "De Vliegende Vos" waar hij schilderijen, tapijten en wandtapijten verkocht.

Vanaf 1640 nam Vermeer de naam "van der Meer" aan, waarschijnlijk naar het voorbeeld van zijn broer. De "Ver" in "Vermeer" is eigenlijk een samentrekking van "van der" die gebruikelijk is in sommige Nederlandse achternamen. Ook werd de achternaam van haar vader ingekort van "Janszoon" tot "Jansz". De familie van Vermeer heeft in de loop van de tijd verschillende achternamen gehad en de naam "Vermeer" die we tegenwoordig kennen, is het resultaat van samentrekking en hernoemen in de familie.

De gezinsomgeving

Reynier Janszoon, de vader van Johannes Vermeer, heeft tijdens zijn leven verschillende werkzaamheden uitgeoefend. Hij leerde het weefvak in Amsterdam, waar hij trouwde met Digna Baltens voordat hij naar Delft verhuisde, waar ze twee kinderen kregen. Reynier was meester-caffawever en was vanaf 1625 ook herbergier. In 1631 werd hij kunsthandelaar en trad hij toe tot het Sint-Lucasgilde van Delft. Ook Reynier kwam in aanraking met justitie en raakte in 1625 betrokken bij een vechtpartij, waarvoor zijn moeder een deel van de schadevergoeding aan het slachtoffer betaalde. Zijn familie werd ook getroffen door schandalen, zoals de betrokkenheid van zijn grootvader bij een valsgeldaffaire. Reynier stierf in 1652 met schulden, waardoor zijn zoon Johannes meer schulden dan bezittingen achterliet. Ondanks deze moeilijkheden stond de familie Vermeer echter bekend om haar extreme solidariteit.

Zijn artistieke opleiding

Hoewel er geen gegevens over zijn leertijd bekend zijn, werd Johannes Vermeer op 29 december 1653 als meester toegelaten tot het Sint-Lucasgilde in Delft, wat suggereert dat hij vier tot zes jaar bij een erkende meester had getraind. Er zijn verschillende hypothesen naar voren gebracht over de identiteit van deze meester, waaronder Leonard Bramer, Evert van Aelst, Gerard ter Borch, Jacob van Loo en Érasme Quellin. Sommigen hebben ook de mogelijkheid geopperd dat hij studeerde bij Carel Fabritius, een van Rembrandts meest begaafde leerlingen, die in 1650 in Delft woonde. Vermeers vroege schilderijen tonen ook de invloed van de Caravaggio School van 'Utrecht, en sommigen hebben gesuggereerd dat hij studeerde bij Abraham Bloemaert. Geen van deze aannames is echter volledig bevredigend, en Vermeers vermogen om kunst te synthetiseren suggereert dat hij snel invloeden assimileerde om zijn eigen weg te ontwikkelen.

Vermeer bekeert zich tot het katholicisme

Op 5 april 1653 maakte Johannes Vermeer zijn voornemen bekend om te trouwen met Catharina Bolnes, een katholiek uit een rijke familie. Maar hun huwelijk stuit op tegenzin, misschien om financiële of religieuze redenen, omdat Vermeer protestants is opgevoed. Het stel trouwde uiteindelijk op 20 april 1653 in Schipluiden. Het is mogelijk dat Vermeer zich bekeerde tot het katholicisme om de opheffing van de onwil van de familie van zijn toekomstige vrouw te verklaren. Vermeer integreerde snel in het katholieke milieu van zijn schoonfamilie, ook al was het katholicisme toen een getolereerde minderheid in Nederland. Sommige van zijn werken getuigen van een specifiek katholieke inspiratie, zoals Christus bij Marthe en Maria, Saint Praxede en De allegorie van het geloof.
In 1641 verliet Maria Thins haar gewelddadige echtgenoot en verhuisde met haar dochter Catharina naar Delft, naar een huis in de katholieke wijk. Na hun huwelijk trekken Johannes en Catharina bij haar in en krijgen elf kinderen, van wie er vier op jonge leeftijd overlijden. Het gezin geniet relatieve welvaart dankzij de financiële hulp van Maria Thins. De voornamen van de kinderen komen voor in testamenten en werden gedoopt in de katholieke kerk van Delft. Dit grote gezin vormt een behoorlijke last voor het echtpaar en kan hun verzoek om bruikleen in november 1657 toelichten.

Johannes Vermeer, Jonge vrouw met kan, New York, Metropolitan Museum of Art

De carrière van de kunstenaar Vermeer

Het Sint-Lucasgilde

In december 1653 werd Johannes Vermeer meester aan het Sint-Lucasgilde in Delft, waardoor hij vrij zijn kunst kon uitoefenen, zijn vaders handel in schilderijen kon voortzetten en leerlingen kon aannemen. Verkozen tot hoofd van het gilde in 1662 op 30-jarige leeftijd, werd hij het volgende jaar herbenoemd, voordat hij deze eer een tweede keer ontving in 1672. Hij werd ook opgeroepen als expert om een collectie doeken in Den Haag in 1672 te authenticeren, en concludeert tegen de mening van sommige van zijn collega's in dat ze niet authentiek zijn.

De eerste bestellingen

Vermeer was een trage schilder en maakte blijkbaar niet meer dan drie schilderijen per jaar, of ongeveer 45-60 werken gedurende zijn hele carrière. Mogelijk werkte hij vooral voor particulieren. Hij staat bekend als de bakker Hendrick van Buyten en de patricische tollenaar Pieter Claesz. van Ruijven waren twee van zijn hoofdsponsors. Van Ruijven, die waarschijnlijk de eerste koper was van veel van Vermeers werken, kon verklaren waarom zijn faam tijdens zijn leven of na zijn dood niet verder verspreidde dan Delft.

De moeilijkheden

In 1672 raakten de Verenigde Provinciën in een ernstige economische crisis door aanvallen van het Franse leger en de Engelse vloot. Maria Thins, die boerderijen had in de buurt van Schoonhoven, verloor haar inkomen door de overstroming van omliggende gronden. Ook de kunstmarkt kende een plotse stop. Vermeer, die zijn grote gezin moest onderhouden, moest in juli 1675 in Amsterdam 1000 florijnen lenen. Zijn dood vond plaats in december van hetzelfde jaar, waardoor zijn gezin in armoede stortte. Zijn vrouw Catharina moet twee schilderijen van haar man verpanden om een schuld veilig te stellen. Ze verkoopt 26 andere schilderijen voor 500 florijnen en gaat in april 1676 failliet. Antoni van Leeuwenhoek wordt benoemd tot curator van haar vermogen. Tijdens de liquidatie krijgt een koopman 26 schilderijen in pand.

De herontdekking van het werk van Vermeer

Vermeer was geen onbekend genie en zijn werken werden na zijn dood nog steeds verkocht en verzameld. In 1696 werden tijdens de veiling van de collectie Dissius 21 Vermeer tegen relatief hoge prijzen verkocht. In de 18e eeuw was er een rage voor de Vermeers op de kunstmarkt, ondanks de schaarste aan zijn doeken. Vermeer heeft echter te lijden gehad van relatieve verwaarlozing door kunsthistorici, misschien vanwege zijn lage productie en reputatie die beperkt was tot de stad Delft. Het werd genoemd door de Nederlandse kunsttheoretici Gérard de Lairesse en Arnold Houbraken, maar zonder veel commentaar. Pas in het begin van de 19e eeuw verspreidde de faam zich buiten Nederland, met name dankzij de populariteit bij verzamelaars.
Vermeer werd in de tweede helft van de 19e eeuw herontdekt dankzij Étienne-Joseph-Théophile Thoré, die in 1866 een reeks artikelen aan hem wijdde in de Gazette des beaux-arts. Thoré-Bürger was een radicale democraat die de Nederlandse genrestukken bewonderde en de kwaliteit van het licht in de interieurs van Vermeer. Hij maakt de eerste inventaris op van de werken van de meester en schrijft een deel toe aan Pieter de Hooch. Het einde van de 19e eeuw werd gekenmerkt door een heuse jacht op de werken van Vermeer, die vooral werden verworven door politici en ondernemers. Nederland ervaart een controverse in verband met de verkoop van de Six-collectie, waarin La Laitière te zien was. De catalogus van Thoré-Bürger werd vervolgens gecorrigeerd door Henry Havard in 1888 en Cornelis Hofstede de Groot in 1907.

Johannes Vermeer, De lezer aan het raam, Gemäldegalerie Alte Meister, Dresden

Vermeers werken

Landschappen en allegorieën

Aan het begin van zijn carrière schilderde Vermeer religieuze en mythologische doeken om een plek te vinden binnen het Sint-Lucasgilde, maar hij verliet dit genre al snel om andere onderwerpen te verkennen. Hij schilderde twee allegorieën, The Art of Painting en The Allegory of Faith, die opmerkelijk zijn vanwege hun synthese tussen realistische weergave en symbolische betekenis. Hij creëerde ook twee landschappen, La Ruelle en Vue de Delft, beschouwd als zijn meesterwerken. Het Gezicht op Delft wordt vooral bewonderd door Marcel Proust en Bergotte.

genretaferelen

Vermeer is vooral bekend geworden door zijn op kleine formaten geschilderde genretaferelen die intieme, serene en 'bourgeois' interieurs verbeelden. De personages zijn druk bezig met hun dagelijkse bezigheden. Thema's van liefde en ijdelheid zijn alomtegenwoordig in zijn schilderijen, maar hun betekenis staat open voor interpretatie. Sommige schilderijen, zoals The Milkmaid of The Lacemaker, presenteren modellen van deugd door huishoudelijke activiteiten te promoten. De schilderijen The Astronomer en The Geographer onderscheiden zich doordat ze een wetenschapper aan het werk afbeelden, zonder vrouwelijk gezelschap. Voorstellingen van alleenstaande vrouwen, zoals Girl with a Pearl Earring, zijn geen portretten, maar eerder een openhartige houding of een exotische hoofdtooi.

De zelfportretten

In de catalogus voor de Dissius-veiling van 16 mei 1696 werd verwezen naar nummer 4 voor een "portret van Vermeer in een slaapkamer, met diverse toebehoren, van zelden zo volbracht vakmanschap", dat waarschijnlijk een zelfportret was. Dit schilderij is nu echter verloren gegaan. Het enige portret van een schilder dat we hebben, is dat van de rug in The Art of Painting, hoewel er geen bewijs is dat Vermeer zichzelf op dit doek heeft afgebeeld. Er zijn echter bepaalde elementen naar voren gebracht die suggereren dat The Matchmaker een vermomd zelfportret zou kunnen zijn, met name de gelijkenis met het kostuum van de schilder op The Art of Painting, de traditie van de Vlaamse schilderkunst ten tijde van het uitglijden van een zelf. -portret binnen groepen met als onderwerp de "verloren zoon", de nabijheid van een zelfportret van Rembrandt uit 1629, of zelfs de hoek van de voorstelling, die een in een spiegel genomen beeld suggereert. Geen van deze bewijzen is echter volledig sluitend.

Interieurs

De interieurtaferelen van Vermeer zijn gemakkelijk herkenbaar dankzij de terugkerende elementen die van het ene canvas naar het andere worden gevonden: personages, objecten behandeld in stillevens, meubels, geografische kaarten en schilderijen aan de muur. We kunnen dezelfde man zelfs herkennen in Het jonge meisje met een glas wijn en in De onderbroken muziekles. Vermeer gebruikt vaak dezelfde motieven, zoals fauteuils met leeuwenkoppen en een porseleinen kan met deksel. Ook hergebruikt hij elementen uit de familiehaard, zoals de vermeil kan. De afgebeelde ruimtes hebben ook overeenkomsten, zoals het patroon van de elegante zwart-witte bestrating, dat op meerdere doeken hetzelfde is. Vermeer schildert vaak een voorgrond vol met objecten om de scheiding tussen de kijkersruimte en de uitvoeringsruimte te materialiseren. De geografische kaarten, kopieën van dure kaarten, karakteriseren de personages sociaal en signaleren het enthousiasme voor deze nieuwe wetenschappelijke discipline. Deze herhalingen vormen een coherent en herkenbaar werk, hoewel elk schilderij een nieuwe scène of een nieuw raadsel biedt. Vermeer laat de kijker de innerlijkheid van de personages raden, zijn schilderij is meer contemplatief dan verhalend.

De invloeden

Vermeer werd beïnvloed door andere Nederlandse meesters die zich specialiseerden in het schilderen van interieurs, onder wie Gabriël Metsu, Gerard Ter Borch en Nicolas Maes. Hoewel zijn techniek wellicht geïnspireerd is door die van Carel Fabritius, een leerling van Rembrandt die tussen 1650 en 1654 in Delft woonde, wordt hij vooral vergeleken met Pieter de Hooch, die rond 1653 in Delft aankwam. De twee kunstenaars droegen bij aan het creëren van een nieuwe stijl genre van de schilderkunst door de realistische effecten van licht en textuur te reproduceren.

Effecten en de camera obscura

Vermeer staat bekend om zijn perfecte perspectief, zonder zichtbare hulplijnen onder de verf en zonder voorbereidende tekening. Deze techniek leidde tot de hypothese dat hij een optisch apparaat gebruikte, een camera obscura genaamd, wat door verschillende elementen werd bevestigd. De effecten van onscherpte en scherptediepte in zijn doeken zijn vergelijkbaar met die van fotografie, terwijl de gedurfde verkortingseffecten laten zien dat Vermeer de beelden die door het optische apparaat worden gereflecteerd, getrouw heeft gekopieerd. De cirkels van verwarring die op sommige van zijn doeken worden afgebeeld, zijn meer een artistieke techniek dan het resultaat van de camera obscura. Ook de lichte opnames vanuit een laag standpunt en het bescheiden formaat van de schilderijen werden gebruikt om deze hypothese te ondersteunen. Maar zelfs als het waar is, is deze rationele verklaring niet voldoende om het mysterie van Vermeers werk, dat kijkers blijft fascineren en ontroeren, volledig te begrijpen.

Kleuren

Vermeer gebruikte een behendig penseel om met effen kleuren te werken op grote, dik gemaakte vlakken. Hij bracht zorgvuldig lagen pigmenten en vernissen aan, die zijn schilderij die karakteristieke uitstraling en frisheid gaven. Hij was de enige 17e-eeuwse kunstenaar die zoveel natuurlijk ultramarijn gebruikte, een zeer duur pigment gemaakt van gemalen lapis lazuli. In The Girl with a Glass of Wine gebruikte hij natuurlijk ultramarijn voor de onderlaag, passend bij de schaduwen van de rode satijnen jurk. Deze manier van werken is ongetwijfeld geïnspireerd door Leonardo da Vinci. Ook na zijn faillissement bleef hij dit dure pigment gebruiken voor A Lady Seated at the Virginal. Ook gebruikte hij natuurlijk omber en oker voor het warme licht van een fel verlicht interieur. Vermeer was beroemd om zijn combinatie van blauw en geel, bijvoorbeeld voor de tulband in Het meisje met de parel, of de kleding in De vrouw in het blauw die een brief leest.

Vermeers werken

• The Girl in the Red Hat: afbeelding van een jong meisje met een grote rode hoed.
• Het melkmeisje: voorstelling van een jonge vrouw die melk in een kan schenkt.
  
  Johannes Vermeer, Het melkmeisje, circa 1658-1661, Amsterdam, Rijksmuseum
• De vrouw in het blauw die een brief leest: afbeelding van een vrouw die in een kamer zit en een brief leest.
• Het jonge meisje met de parel : afbeelding van een jong meisje met een parel in haar oor.
  
  Johannes Vermeer, Meisje met de parel, Mauritshuis, Den Haag
• De Muziekles: voorstelling van een klavecimbelspelende vrouw, begeleid door een man.
• The Concert: voorstelling van twee vrouwen en een man die muziek maken in een kamer.
• The Love Letter: voorstelling van een vrouw die een brief leest, zittend aan een tafel.
• Gezicht op Delft: voorstelling van een gezicht op de stad Delft, met een rivier en gebouwen.
• De vrouw met de weegschaal: voorstelling van een vrouw die een weegschaal vasthoudt, met een rommelige kamer van voorwerpen achter haar.
  
  Johannes Vermeer, Vrouw met een weegschaal, Washington, National Gallery of Art
• De vrouw met de gitaar: voorstelling van een vrouw die gitaar speelt.
• La Femme au luit: voorstelling van een luitspelende vrouw.
• La Femme à la puce: voorstelling van een vrouw die naar een parelsnoer kijkt met een hanger in de vorm van een chip.
• Het jonge meisje met een fluit: afbeelding van een jong meisje dat fluit speelt.
• De geograaf: weergave van een man die een geografische kaart bestudeert.
• The Art of Painting: voorstelling van een kunstenaar die een vrouw schildert die een lauwerkrans draagt.
• De Meesteres en de bediende: voorstelling van een vrouw zittend aan een tafel, vergezeld van een bediende.
• Het jonge meisje met een glas wijn: afbeelding van een jong meisje dat wijn drinkt.
• De schilderles: afbeelding van een kunstenaar die schilderles geeft aan een jonge vrouw.
• Sainte Praxède: voorstelling van een vrouw die een kruisbeeld vasthoudt, in een kamer vol voorwerpen.
• De soldaat en het lachende meisje: afbeelding van een soldaat van achteren, vergezeld van een jong meisje.
• The Allegory of Faith: voorstelling van een vrouw die een lauwerkrans draagt, met religieuze symbolen om haar heen.
• De jonge vrouw met een kan: voorstelling van een jonge vrouw die een kan vasthoudt.
• The Lost Letter: voorstelling van een vrouw die een brief leest, vergezeld van een kind.
• Een dame gezeten aan het virginaal: voorstelling van een vrouw gezeten aan een klavecimbel, met achter haar een kamer volgepropt met voorwerpen.

Vermeers invloeden

Vermeer heeft veel kunstenaars op verschillende culturele gebieden geïnspireerd. Hier zijn enkele voorbeelden :

Literatuur:

• Tracy Chevaliers roman Girl with a Pearl Earring (1999), die het leven verbeeldt van het jonge meisje afgebeeld op Vermeers beroemde gelijknamige schilderij.
• Het boek van Michel Butor, Vermeer (1973), waarin de auteur een diepgaande analyse van het werk van de schilder geeft.

Bioscoop :

• De film van Peter Webber, The Girl with a Pearl Earring (2003), bewerking van de roman van Tracy Chevalier, die de relatie schetst tussen Vermeer en het jonge meisje dat als model voor zijn schilderij zou hebben gediend.
• De documentaire van Jean-Pierre Cottet, Vermeer, le jour et l'heure (1996), die het leven en werk van de schilder verkent.

Muziek :

• Het lied van Janis Ian, Jesse (1975), dat de fascinatie van de verteller voor het schilderij Girl with a Pearl Earring oproept en een liefdesverhaal verbeeldt tussen de schilder en haar model.
• De opera van Louis Andriessen, Writing to Vermeer (1998), die zich afspeelt in het universum van de schilder en enkele van zijn schilderijen gebruikt als scenische elementen.
• Het Pearl Jam-nummer Oceans (1991), dat verwijst naar Vermeers schilderij Gezicht op Delft.

Citaten van Johannes Vermeer

• "Kunst is iets ondefinieerbaars dat alleen kan worden bereikt door constante en meedogenloze inspanning."
• "Licht is wat leven geeft aan een schilderij."
• "Ware schoonheid zit in eenvoud."
• "Schilderen is de kunst van het zien."
• "Detail geeft diepte aan een schilderij."
• "Kunst moet niet alleen de ogen strelen, maar ook het hart raken."
• "Er zijn geen regels in de kunst, behalve om je eigen instincten te volgen."
• "De natuur is de rijkste inspiratiebron voor de kunstenaar."
• "Schoonheid ligt in stille contemplatie."
• "Kunst is een uitdrukking van het leven die de alledaagse werkelijkheid overstijgt."

Vermeers Grote Tentoonstellingen

De grote tentoonstellingen van Vermeer vonden plaats in prestigieuze musea over de hele wereld. Hier zijn een paar :

• Vermeer en de meesters van de genreschilderkunst in de Gouden Eeuw, Mauritshuis, Den Haag, 1995
• Johannes Vermeer, National Gallery of Art, Washington DC, 1995
• Vermeer, Rijksmuseum, Amsterdam, 1996
• Vermeer en de Delftse School, Metropolitan Museum of Art, New York, 2001
• Vermeer, de complete werken, National Gallery of Art, Washington DC, 2017
• Vermeer and the Masters of Genre Painting, Louvre, Parijs, 2017
• Vermeer, De grootste tentoonstelling ooit, Rijksmuseum, Amsterdam, 2023

Johannes Vermeer, De kantwerkster, circa 1669-1670, Parijs, Louvre

5 dingen die je moet weten over Vermeer

1. Het portret van Het meisje met de parel is een van de beroemdste schilderijen van Vermeer, maar het is niet bekend wie het afgebeelde model is. Sommigen denken dat het de dochter van Vermeer is, terwijl anderen speculeren dat het gewoon een artistieke uitvinding is.
   
   

2. De vrouwen van Vermeer, die vaak op zijn schilderijen voorkomen, worden vaak als anonieme modellen beschouwd, maar het is mogelijk dat sommigen van hen leden van zijn familie waren, met name zijn dochter of zijn schoonzus.

3. Vermeer is het onderwerp geweest van verschillende toeschrijvingen van nepschilderijen, waaronder een schilderij dat naar verluidt in 2016 in een Franse kelder was ontdekt en uiteindelijk als vervalsing werd verklaard.
   
   
4. Vermeer had connecties met kringen van wetenschappers en filosofen: Vermeer had contact met wetenschappelijke en filosofische figuren uit zijn tijd, zoals Antoni van Leeuwenhoek, een microbioloog, en René Descartes, de Franse filosoof. Het is onduidelijk wat precies de relatie van Vermeer met deze mensen was, maar het duidt wel op enige interesse in wetenschappelijke en filosofische zaken.
   
   
5. Vermeer was een kunstverzamelaar: Vermeer stond bekend om zijn kunstcollectie, waaronder werken van enkele van de grootste kunstenaars van zijn tijd. Helaas werd deze collectie na zijn dood verspreid en is er weinig informatie over hem overgebleven.
   
   

Tegenwoordig worden de schilderijen van Vermeer zeer gewaardeerd en worden ze beschouwd als meesterwerken van de 17e-eeuwse Nederlandse schilderkunst. Zijn werken zijn ondergebracht in musea over de hele wereld, waaronder het Mauritshuis in Den Haag, het Rijksmuseum in Amsterdam en de National Gallery of Art in Washington DC. Vermeer blijft een enigmatische kunstenaar, wiens leven en werk kunstcritici en het grote publiek blijven fascineren.