Daniel Porada, Mater messis , 2020. Olie / acryl op hout, 100 x 75 cm.
De Poolse kunst heeft weliswaar haar eigen kenmerken van genre en stijl behouden, maar weerspiegelt vaak de figuratieve trends die tot uiting komen in de bewegingen van buurlanden en continenten, zoals Rusland en Europa. Dit komt door het feit dat Polen aan het begin van de 19e en 20e eeuw nog niet als staat bestond, omdat het was verdeeld tussen Oostenrijk, Rusland en Pruisen, landen waaruit het duidelijke artistieke invloeden putte. Desalniettemin zijn Poolse schone kunsten, samen met literatuur, altijd een belangrijk middel geweest om de nationale geest tot uitdrukking te brengen en te bevestigen. Het was vooral door de avant-garde bewegingen van de 20e eeuw dat de Poolse kunst een eigen identiteit en traditie kon vormen, met name vanaf 1917, toen in Krakau de eerste tentoonstelling van Poolse expressionisten werd ingehuldigd. Juist deze bloeiende artistieke omgeving, die ontstond in de periode tussen de twee wereldoorlogen, werd gekenmerkt door vele stromingen, zoals: de groep Poolse expressionisten, de Bunt-groep; de kunstvormers; de futuristen; de kubisten; de suprematisten; de Constructivisten (Praesans) en de AR-groep. ("Revolutionaire kunstenaars). Naast deze stromingen waren er ook prominente persoonlijkheden die hun stempel hebben gedrukt op de geschiedenis van de Poolse kunst, zoals Witkacy, de maker van de artistieke benadering Pure Form, gekenmerkt door het maken van schilderijen die gericht zijn op het overbrengen van de mysterie van het bestaan.Bovendien was deze laatste ook een van de weinige avant-garde schilders die in opdracht portretten schilderde, gekenmerkt door misvormde beelden, gemaakt onder invloed van drugs.
Witkacy, Portret van Nena Stachurska , 1929.
Andrzej Wróblewski, Twee getrouwde vrouwen , 1949.
Later, met de komst van de Tweede Wereldoorlog, werd deze rijke avant-gardegolf onderbroken, waardoor een kunst ontstond die verdeeld was tussen de poging om de trauma's van de oorlog het hoofd te bieden en de creatie van nieuwe waarden. Na 1947, met de geboorte van de nieuwe Volksrepubliek Polen, woedde er een sterke censuur in het land, die alleen gericht was op het bevorderen van de ontwikkeling van een pro-communistische propagandakunst. In feite heerste in de jaren vijftig het socialistisch realisme, gericht op het verspreiden van een wereldbeeld in overeenstemming met de idealen van het marxisme en het leninisme. In deze context waren er echter ook enkele 'rebellen'-meesters, net als Andrzej Wróblewski, die zich richtte op een persoonlijk artistiek onderzoek, halverwege tussen abstractie en figuratie. Bovendien was een andere tendens van deze 'dissidente' kunstenaars om terug te keren naar het pad dat door de historische avant-garde was ingeslagen, net zoals Tadeusz Kantor deed. Later, met de democratiseringsfase van de binnenlandse politiek als gevolg van de Chroesjtsjov-dooi, werd het midden van de jaren vijftig gekenmerkt door twee heersende artistieke trends: expressief realisme, of sociaal expressionisme, en modernisme na de dooi.
Maria Pinińska-Bereś, Sztandar-Gorset, 1967. Katowice: Muzeum Śląskie w Katowicach tijdens de tentoonstelling "Beyond Eden"
Zofia Kulik, de pracht van mezelf III , 1997.
In de jaren zestig en zeventig vertoonde de Poolse kunst daarentegen, in tegenstelling tot Europese kunststromingen, een duidelijk gebrek aan expliciete machtskritiek. Inderdaad, de feministische interventies van kunstenaars als Maria Pinińska-Bereś, Natalia LL en Ewa Partum functioneerden buiten de eigenlijke sfeer van vrouwenkwesties, zonder pas veel later een sterke impact te hebben. Vervolgens was het het jaar 1989 dat een belangrijk keerpunt markeerde in de kunst van Polen, aangezien het in deze periode scherp reageerde op de politieke en culturele veranderingen die werden veroorzaakt door de ineenstorting van het communistische bewind. Aan het eind van de jaren negentig begon de Poolse figuratieve kunst echter de verwevenheid van lichamelijkheid en machtsstructuren te onderzoeken. Enkele van de belangrijkste kunstenaars van deze vorm van onderzoek waren: Grzegor Klaman, Katarzyna Kozyra en Zofia Kulik. Ten slotte, met betrekking tot hedendaagse kunst, is het de moeite waard om te benadrukken dat veel Poolse kunstenaars zich hebben gericht op de analyse van het menselijk lichaam om onbereikbare idealen uit te drukken, net als Zofia Kulik, wiens artistiek onderzoek vaak wordt gekoppeld aan feministische ideeën.
Hiperblackart, 0005 , 2021. Houtskool / grafiet / potlood op papier, 70 x 50 cm.
Janusz Orzechowski, Driehonderdtwintig jaar later , 2020. Olieverf op doek, 70 x 115 cm.
Poolse kunstenaars van Artmajeur
Het figuratieve onderzoek van de hedendaagse kunst is niet beperkt tot het bovenstaande, aangezien het zich voortzet en verschillende onderwerpen, technieken en thema's behandelt in de rijke productie van de Poolse kunstenaars van Artmajeur, waarbinnen het werk van de abstracte figuratieve beeldhouwer Konrad Ziolkowski, de schilderijen die de symbiose tussen mens en dier verheerlijken van Małgorzata Łodygowska en de surrealistische schilderijen van Ewe Klimik springen er sterk uit.
Konrad Ziolkowski, Asyn V , 2022. Brons / steen, 39 x 16 x 16 cm / 10.00 kg.
Konrad Ziolkowski: Asyn V
Konrad Ziolkowski is een veelzijdige Poolse kunstenaar die zich niet alleen toelegt op hedendaagse en klassieke beeldhouwkunst, maar ook geniet van multimediakunst, door het creëren van computergraphics en animatie. Het onbetwiste middelpunt van deze veelzijdige artistieke productie is de man, het onderzochte hoofdonderwerp. In feite is de kunstenaar voornamelijk geïnspireerd door het menselijk lichaam, vaak vergezeld van de concepten metamorfose en synthese, uitgedrukt in composities met contrasterende kleuren. De bedoeling van dit artistieke onderzoek is zeker om concrete uitingen van menselijke emoties en gebaren vast te leggen, zoals aangetoond door de sculptuur Asyn V , die is ontworpen om op een stevige rechthoek van steen het bronzen gezicht, asymmetrisch en bijna abstract, te vereeuwigen van een man gevangen in zijn stille spiegelbeeld.
Małgorzata Łodygowska, Mata Charti, 2022. Acryl op doek, 90 x 90 cm.
Małgorzata Łodygowska : Mata Charti
De artistieke productie van Małgorzata Łodygowska, hedendaagse Poolse schilder, legt vanuit verschillende gezichtspunten, altijd kleurrijk en surrealistisch, de relatie van symbiose, affiniteit en onvoorwaardelijke liefde vast die tussen de mens en zijn huisdier tot stand kan worden gebracht. Veel van zijn acrylschilderijen tonen mooie close-ups van honden of katten, die zacht en ironisch de figuur van hun eigenaar overlappen, als in een soort romantische samensmelting van verwante en onderling verwisselbare zielen. Uit deze surrealistische droom, goed geïllustreerd door het acryl Mata Charti , blijkt ook een sterke humanisering van dieren, die, door houdingen en bewegingen aan te nemen die complementair zijn aan die van hun meesters, bijna net zo magisch expressief worden als mensen. Daarom creëren Małgorzata Łodygowska's schilderijen een kleurrijke, sympathieke en surrealistische parallelle realiteit, gedomineerd door de perfecte relatie, of die tussen dier en eigenaar.
Ewe Klimik, Fuso, 2021. Digitaal schilderen op papier, 70x50 cm.
Ewe Klimik : Fuso
De digitale kunst van Ewe Klimik, die classicisme en realiteit, surrealisme en hedendaagsheid, abstractionisme en computergraphics vermengt, streeft één poëtische bedoeling na: de kijker uitnodigen een verband te leggen met de afgebeelde onderwerpen of sferen. Dit doel wordt bereikt door de kijker te betrekken in een parallelle realiteit, waar hij een sterk gevoel van vrede, rust en veiligheid kan waarnemen, die zijn ziel omhullen met een extase van eeuwige contemplatie. Wat is gezegd, kan worden geïllustreerd door het digitale schilderij op papier Fuso , waar een realistische hand een surrealistisch fragment van een gezicht vasthoudt, misschien in een fase van progressief "smelten". Het is in deze context dat de kijker kan genieten van de rust van een bestaan dat langzaam en sereen vervaagt, binnen een tijdloze achtergrond, gericht op het verbergen van het vernietigende verstrijken van de tijd.
Olimpia Gaia Martinelli
