John McEnroe: De kunstminnende tennisser

John en Patrick McEnroe op de US Open 2009, via Wikipedia.

Wie is John McEnroe?

Een unieke prestatie in de tennisgeschiedenis: McEnroe was tegelijkertijd nummer 1 op de wereldranglijst in zowel het enkelspel als het dubbelspel, een onderscheiding die door geen enkele andere mannelijke speler wordt geëvenaard. Hoewel Stefan Edberg op verschillende tijdstippen nummer 1 bereikte in beide categorieën, blijft McEnroe de enige speler die deze opmerkelijke prestatie tegelijkertijd heeft bereikt. Zijn opmerkelijke carrière kan bogen op 77 titels in het enkelspel op de ATP Tour en 78 titels in het dubbelspel, wat nog steeds het hoogste gecombineerde totaal voor mannen in de Open Era is. Bovendien is hij de enige mannelijke speler die meer dan 70 titels heeft behaald in zowel het herenenkelspel als het herendubbel. Bovendien behaalde McEnroe 25 singles-titels tijdens de ATP Champions-tour.

In Grand Slam-evenementen behaalde McEnroe zeven Grand Slam-titels in het enkelspel, met vier overwinningen op de US Open en drie op Wimbledon. Hij domineerde ook in het herendubbel met negen Grand Slam-titels, waaronder vijf op Wimbledon en vier op de US Open, samen met één Grand Slam gemengd dubbeltitel op de French Open. Zijn ongelooflijke wedstrijdrecord in het enkelspel van 82-3 in 1984 blijft het beste winstpercentage in één seizoen in de Open Era.

McEnroe's bekwaamheid strekte zich uit tot eindejaarstoernooien, waar hij acht titels in het enkelspel en zeven titels in het dubbelspel claimde, beide records. Drie van zijn eindejaarskampioenschappen in het enkelspel waren tijdens de Masters Grand Prix (het ATP-eindejaarsevenement), en de overige vijf waren tijdens de World Championship Tennis (WCT) Finals, een competitie die in 1989 werd afgesloten. Sinds 2000 is de enige Het mannenenkelspel aan het einde van het jaar was de ATP Finals, voorheen bekend als de Masters Grand Prix. Hij ontving elk drie keer de titels ATP Speler van het Jaar en ITF Wereldkampioen, in 1981, 1983 en 1984.

McEnroe speelde met name een cruciale rol bij het veiligstellen van vijf Davis Cup-titels voor de Verenigde Staten en diende later als teamcaptain. Zelfs toen hij met pensioen was, bleef hij actief en nam hij vaak deel aan seniorenevenementen op de ATP Champions Tour. Bovendien heeft hij een succesvolle carrière opgebouwd als televisiecommentator tijdens grote toernooien.

Amerikaanse tennisser John McEnroe op het ABN Tennistoernooi van 1979 in Rotterdam, via Wikipedia.

Een kunstminnende tennisser

McEnroe stond jarenlang bekend om zijn talrijke overwinningen en zijn onmiskenbare temperament op het veld. Zijn confrontaties met scheidsrechters, schreeuwpartijen en krachtige racketbewegingen droegen allemaal bij aan zijn reputatie als tennisster met een vurige houding. Nu, op 62-jarige leeftijd, beweert hij aanzienlijk milder te zijn geworden. Samen met dit hervonden temperament zijn we er getuige van geweest hoe de tennislegende dieper in zijn creatieve kant verdiepte.

Ondanks dat hij bekend staat als een van de meest iconische figuren in de Amerikaanse tennisgeschiedenis, zal John McEnroe bij velen niet opvallen als kunstliefhebber. Deze perceptie verandert echter zodra je een glimp opvangt van zijn opmerkelijke kunstcollectie. Gedurende de roemruchte carrière van McEnroe verzamelde hij een overwegend hedendaagse kunstcollectie, met stukken van kunstenaars als Ed Ruscha, Andy Warhol en Jean-Michel Basquiat.

In 1994 begon de tennisser aan een nieuwe onderneming door de John McEnroe-kunstgalerie op te richten, waar hij handelde in werken van beroemde kunstenaars als Renoir en Picasso. Hoewel dit misschien een bezigheid na zijn pensionering lijkt, gaat McEnroe's connectie met kunst terug tot vroeger tijden. McEnroe's kennismaking met waardevolle kunst vond plaats op jonge leeftijd: tijdens zijn tijd op Stanford vormde hij een hechte vriendschap met de kleinzoon van Norton Simon, Doug. Hij herinnert zich dat hij de gezinswoning bezocht, waar hij de kans kreeg omringd te worden door werken van Matisse en Picasso. Tijdens zijn vormingsjaren ontmoette hij Basquiat voordat de kunstenaar de ultieme beroemdheidsstatus bereikte. McEnroe was echter niet helemaal overtuigd van het werk van de kunstenaar en ging zelfs zo ver dat hij beweerde dat hij "geen duizend dollar zou uitgeven" aan een van zijn stukken.

De vertelstijl van McEnroe is openhartig en ongefilterd, net als zijn houding op de tennisbaan. Zijn ongecompliceerde taalgebruik is verrassend charmant. Hij herinnert zich zijn eerste reactie op het zien van een schilderij van Lichtenstein en beschrijft het als 'absoluut verschrikkelijk'.

John McEnroe's eerste indruk van Warhol was even tumultueus; hij vond de kunstenaar blijkbaar nogal hinderlijk - totdat hij besloot te bieden op de kans om een portret door hem te laten schilderen. McEnroe won het bod en in 2008 bracht het portret bij Sotheby's maar liefst $ 440.000 op. Tijdens zijn artistieke reis kruiste McEnroe het pad van Larry Salander, een New Yorkse dealer die later werd beschuldigd van het verduisteren van kunst ter waarde van 125 miljoen dollar – een complexe situatie waarin zelfs Robert De Niro verstrikt raakte.

Toch strekte de invloed van McEnroe zich uit tot buiten het domein van de kunst. Hij werd bekend om zijn kenmerkende gevoel voor mode, waarbij hij vaak een jeugdige kijk op preppy kleding op de tennisbaan droeg. Zijn handelsmerk omvatte hoofdbanden, canvasschoenen van Nike en outfits die een opvallende gelijkenis vertonen met wat moderne hipster-enthousiastelingen nu als vintage beschouwen.

En last but zeker not least is de connectie van McEnroe met muziek. In 2015 betrad hij het podium om Nirvana in de Hamptons te coveren. In 2016 speelde hij gitaar met snaren gemaakt van tennisrackets voor het goede doel. Hoewel dit relatief recent lijkt, laten foto's uit de jaren '80 zien hoe de tennisser gitaar leert spelen naast Vitas Gerulaitis en Aerosmith in de MTV-studio's.

Fragment uit een advertentie van Dunlop waarin John McEnroe, die door het bedrijf werd gesponsord, via Wikipedia wordt getoond.

Bradford schilderij geïnspireerd door Charles Manson

Op een veiling in 2018 bood Phillips een aanzienlijk 9 meter lang schilderij van Mark Bradford aan met een geschatte waarde van £ 6 tot 8 miljoen ($ 6,8 tot 9 miljoen). Dit kunstwerk werd te koop aangeboden door niemand minder dan tennisster John McEnroe.

Het schilderij, getiteld "Helter Skelter I" (2007), roept het stedelijke landschap op van Los Angeles, de geboorteplaats van de kunstenaar, en werd voor het eerst tentoongesteld in het New Museum als onderdeel van de tentoonstelling "Collage: The Unmonumental Picture" uit 2008. Sindsdien is de bekendheid van Bradford aanzienlijk gegroeid, met in totaal twintig van zijn werken die op een veiling voor meer dan $ 1 miljoen per stuk zijn verkocht, zoals gerapporteerd door de artnet Price Database.

De titel van het kunstwerk verwijst naar Charles Mansons visie op een mogelijke rassenoorlog tussen zwarten en blanken. In het schilderij kun je een complex netwerk van lijnen waarnemen die zich over het canvasoppervlak uitstrekken, waardoor een effect ontstaat dat doet denken aan scheuren in de aarde. Deze regels worden begeleid door fragmenten van raadselachtige teksten. Bradfords verfijnde 'décollage'-techniek, waarbij de originele beelden worden weggesneden en weggetrokken, komt volledig tot uiting in dit werk.

Dit kunstwerk ontstond in dezelfde periode als Bradfords serie zilveren abstracties, die hun debuut maakten tijdens zijn solotentoonstelling in het Whitney Museum in 2007. Deze serie vertegenwoordigt een diepgaande evolutie in Bradfords artistieke praktijk, gekenmerkt door een aanzienlijke afwijking van zijn eerdere raster -gebaseerd werk, zoals vermeld in een persbericht van Phillips.