Een vorm van kunst, voornamelijk schilderkunst, die is beïnvloed door spiritualisme, wordt spiritualistische kunst, geestkunst, mediamieke kunst of psychische schilderkunst genoemd. Spirituele kunst had een grote invloed op het modernisme en als gevolg daarvan op de kunst van vandaag.
Georgiana Houghton en Piet Mondriaan zijn twee bekende spirituele kunstenaars. Spiritualisme diende ook als inspiratie voor de baanbrekende abstracte kunst van Vasily Kandinsky, Piet Mondriaan, Kasimir Malevich en František Kupka. Houghton en andere spiritistische kunstenaars hielpen historici bij het erkennen van de betekenis van spiritualisme en het occulte milieu.
In de afgelopen jaren erkennen veel kunstexperts nu de bijdrage van het spiritisme aan de ontwikkeling van moderne abstracte kunst. Toonaangevende hedendaagse kunstenaars zijn nog steeds in interactie met spiritualiteit. Onder leiding van de beroemde Braziliaanse medium-healer John of God werd de Servische performancekunstenaar Marina Abramovic een medium. Veel spiritistische elementen, maar ook elementen uit Afro-Amerikaanse en Aboriginal Australische tradities, zijn aanwezig in haar werk.
Hoewel veel kunstenaars werden beïnvloed door het spiritisme, creëerden maar heel weinig wat spiritisten 'geestkunst' noemen. Wat precies "geestkunst" is, kan in drie hoofdcategorieën worden onderverdeeld: "neergeslagen" kunstwerken; portretten van geesten geschilderd door de handen van mediums tijdens seances; en creaties gemaakt door medium-kunstenaars die beweren dat hun handen door geesten worden geleid.
De mediums beweren dat in het eerste geval van 'neerslag' de geesten geen menselijke kunstenaar gebruikten om hun handen te leiden; in plaats daarvan hebben ze de schilderijen zelf gemaakt. In een tweede voorbeeld van geestenkunst, geestenportretten, was het erg populair voor mediums om portretten te schetsen van de geesten waarvan ze zeiden dat ze aanwezig waren op de seances tijdens het hoogtepunt van het spiritisme. 'Auragraphs', die de geschiedenis, het heden en de toekomst van een persoon weergeven zoals gezien door een medium of helderziende, liggen dicht bij het tweede type 'spirit art'.
Volgens spiritisten bestaat het derde type 'geestkunst' uit werken van architectuur, beeldhouwkunst en schilderkunst die zijn gemaakt door geesten die de handen van de kunstenaar leiden. In de tweede groep (geestenportretten) zouden geesten ook vaak de handen van het medium sturen, maar in de derde categorie worden verschillende kunstwerken gemaakt in plaats van portretten van de geesten zelf.
David Duguid (1832-1907) was het eerste bekende medium dat in staat was om geestschilderijen te "precipiteren". Hoewel Duguid vaak schilderde met behulp van geestschilders, creëerden zijn gidsen tijdens zijn seances ook "directe" (versnelde) schilderijen.
De gebroeders Campbell, die in de spiritistische gemeenschap van Lily Dale, New York woonden, waren misschien wel de eerste mediums die zich specialiseerden in het neerslaan van schilderijen. Ondanks dat ze geen broers waren, deelden Allen Campbell (1833–1919) en Charles Shourds (1863–1926) een huis en hielden ze samen seances. De gebroeders Campbell legden nooit hun handen op het doek tijdens het maken van hun meest bekende portretten, waaronder die van Napoleon en Abraham Lincoln, die in het openbaar werden voltooid. Zelfs vandaag de dag beweren toeristen en de lokale bevolking van Lily Dale spirituele ontmoetingen te hebben gehad voor de meesterwerken van de Campbells.
De Bangs Sisters, Elizabeth (1859-1920) en May Mary Elvira (1862-1917), waren even bekend om hun gehaaste portretten van overleden personen. Hoewel ze vaak werden ontmaskerd als oplichters, werden de Campbell Brothers en de Bangs Sisters sterk beschermd door een aanzienlijk deel van de Amerikaanse spiritistische gemeenschap.
De "Swami Laura Horos", ook wel bekend als Ann Odelia Diss Debar (1849–1911), die beweerde te worden geleid door de geesten van verschillende Europese oude meesters, werd ook in verband gebracht met geestenschilderijen. Debar werd in 1901 gevangengezet nadat ze schuldig was bevonden aan fraude en immoreel seksueel gedrag in haar Londense tempel.
In het begin van haar carrière was Madame Helena Blavatsky (1831–1891), de bekendste en meest legendarische occultist van de 19e eeuw en de grondlegger van de New Age-beweging, ook bezig met het neerslaan van geestenschilderijen.
Victor Hugo (1802–1855) maakte zijn geestenschilderijen tijdens seances in zijn residentie in Jersey, Kanaaleilanden. In die tijd werd een bloeiende spiritualistische markt ook ondersteund door mensen die op zoek waren naar portretten van hun overleden dierbaren in de Verenigde Staten. Daar waren Wella Percy (1833–1900) en Lizzie Pet Anderson (1839–1896; prominent) partners in het leven en spiritualisme. Ze werden gepromoot door Gallery of Spirit Art, een in Brooklyn gevestigde publicatie die alleen kunstwerken bevatte die met de hulp van de geesten waren gemaakt.
Geestenportretten die op seances verschijnen, maken nog steeds deel uit van de huidige spiritualistische scene, en voor personen die denken hun overleden dierbaren te herkennen, kunnen ze een zeer aangrijpende ervaring zijn. Frank Leah (1886-1972) en Coral Polge (1924-2001), twee Britse geestkunstenaars, waren internationaal vermaard op dit gebied.
Enkele honderden geestschilders zetten de traditie voort, waaronder Coral Ryder en Ann Bridge Davies in het Verenigd Koninkrijk, Francesca Ferraro in Canada en Angelique van Bezouwen in Nederland.
Braziliaanse spiritualisten die tranceschilderen beoefenen, channelen vaak het werk van bekende schilders en beeldhouwers. José Medrado (geb. 1961) staat over de hele wereld bekend om zijn trance-acrylschilderijen en om hoe eenvoudig het voor hem is om een kunstwerk te maken met de hulp van vele spirituele assistenten. In trance heeft hij schilderijen gemaakt onder invloed van schildermeesters als Renoir, Vincent Van Gogh, Claude Monet, Matisse, Gauguin, Cassatt, Da Vinci, Morisot, Manet. Ook bekend als Medrado in Brazilië is Luiz Antônio Gasparetto (1949-2018), die met zijn handen schildert en beeldhouwt onder leiding van Degas, Sandro Botticelli, Amedeo Modigliani en vele andere gerenommeerde kunstenaars.
Enkele voorbeelden van geestarchitectuur vallen ook binnen deze categorie. Door het gebruik van mediums onthulde Iulia Hasdeu (1869–1888) de architectonische plannen voor zowel haar beroemde "Castle Hasdeu" in Câmpina als haar graf in Boekarest. Het Italiaanse dorp Rosazza, in de buurt van Biella, gebouwd tussen 1880 en 1899 voor de Italiaanse senator en vrijmetselaar Federico Rosazza (1813–1899), is een ander voorbeeld van spirituele architectuur. Het is ontworpen door schilder Giuseppe Maffei (1821-1901). Het was gebaseerd op plannen die hem waren gegeven door de geesten van Augustinus van Hippo (354-430), die nooit in zijn leven als architect heeft gewerkt, en een naamloze man uit Volterra, Toscane.
Er is de laatste jaren een heropleving van de belangstelling voor spiritualiteit in de kunstindustrie. In de musea wordt postuum aandacht besteed aan overleden kunstenaars die zich uitgebreid hebben verdiept in mystiek en religie. De boeiende Hilma af Klint-tentoonstelling in het Guggenheim Museum in 2018-2019, die de meest bezochte tentoonstelling in de geschiedenis van het museum werd, is hier misschien wel het bekendste voorbeeld van. Het Whitney Museum of American Art toonde in 2020 Agnes Peltons eerste solotentoonstelling van haar werk in meer dan 20 jaar.
Het idee van spiritualiteit wordt steeds belangrijker in tal van culturele discoursen in de eenentwintigste eeuw, waaronder die van hedendaagse kunst. Een spirituele of religieuze traditie kan worden gezinspeeld op of vertegenwoordigd in kunst die als spiritueel wordt beschouwd. In het verleden heeft de verbinding tussen kunst en religie gediend als bemiddelaar tussen spiritualiteit en kunst. Ondanks de val van de georganiseerde religie in West-Europa, is er echter een toename van de belangstelling voor spiritualiteit in andere culturele gebieden, met name in de kunsten.
Artmajeur presenteert een selectie van de beste Hedendaagse Belgische kunstenaars: Belgische schilders, Belgische beeldhouwers, Belgische fotografen, je kunt zowel opkomende als bevestigde artiesten vinden op de galerij.
Hoewel schilders, beeldhouwers en fotografen van België de meest populaire technieken zijn, hebben we ook geweldige hedendaagse werken te koop in andere technieken zoals collages, digitale kunst of textielkunst. Artmajeur-galerij is erg populair in België omdat veel hedendaagse kunstenaars het gebruiken om hun kunstwerken te verkopen: verzamelaars die kunst van Belgische artiesten willen kopen, kunnen een grote diversiteit aan technieken, kleuren, stijlen en prijzen vinden.
Van Brussel tot Gent, via Charleroi, Luik en Antwerpen, België is altijd een formidabele artistieke bakermat geweest. Het land van het surrealisme, zo genoemd vanwege zijn illustere vertegenwoordigers zoals René Magritte, Paul Nougé, Achille Chavée, Ferdinand Dumont of zelfs Christian Dotremont, staat vol met emblematische werken van de Europese artistieke cultuur, van Manneken-Pis tot De dood van Marat door Jacques-Louis David, door de volkstelling van Bethlehem door Pieter Brueghel de Oude. Vlamingen of Waals, beeldhouwers, schilders of fotografen, vele Belgische kunstenaars hebben de geschiedenis van hun naam gemarkeerd: Jan van Eyck, Pieter Paul Rubens, Jacob Jordaens, Anne Teresa de Keersmaeker, Jan Fabre, Hans Memling, Félicien Rops, Luc Tuymans, Paul Delvaux, James Ensor, of zelfs de intrigerende beeldhouwer Panamarenko.
Contemporary art is a vibrant constellation of artistic expressions. This creative universe encompasses a wide array of mediums, from paintings, sculpture, and photography to drawing, printmaking, textile art, and digital art, each medium a star shining with its own distinct radiance. Artists use diverse supports and materials to bring their visions to life, such as canvas, wood, metal, and even innovative digital canvases for the creation of virtual masterpieces.
A contemporary painting, for instance, may weave its story through the masterful strokes of acrylic or oil, while a contemporary sculpture might sing its song in the language of stone, bronze, or found objects. The photographic arts capture and manipulate light to produce striking images, while printmaking employs techniques like lithography and screen-printing to produce multiples of a single, impactful image. Textile art plays with fabrics and fibers, whereas digital art pushes the boundaries of creation with innovative technology.
The allure of contemporary art lies in its boundary-pushing nature, its relentless quest for experimentation and its constant reflection of the evolving human experience. This boundless creativity, coupled with its strong social and personal commentary, makes every piece of contemporary art a unique emblem of its time, a mirror held up to the realities and dreams of our complex world. It whispers to us, moves us, provokes thought, and kindles a deep emotional response, stirring the soul of anyone willing to listen. It is, indeed, the language of emotions and ideas, spoken in the dialect of our era.
The story of contemporary art unfolds in the mid-20th century, marked by seismic shifts in artistic expression. Post-World War II, around the 1950s and 1960s, artists began experimenting beyond traditional confines, challenging the norms of what art could be. This revolutionary epoch birthed myriad new movements and artistic forms such as abstract expressionism, pop art, and minimalism. Paintings, once confined by realism, embraced abstraction, as artists used color and form to express emotions and ideas. Notable periods like the advent of pop art in the late 1950s and early 1960s saw artworks mimicking popular culture and mass media, reflecting society’s shifting focus.
The sculptural arts, too, witnessed a metamorphosis. Sculptors started to experiment with new materials and forms, often creating artworks that interacted with the viewer and the surrounding space, fostering a sense of engagement. Drawing, a timeless practice, also evolved, with artists incorporating innovative techniques and concepts to redefine its role in contemporary art.
Photography, a relatively new medium, emerged as a powerful tool in the contemporary art landscape. Born in the 19th century, it truly came into its own in the latter half of the 20th century, blurring the lines between fine art and documentation. Printmaking, a practice dating back to ancient times, saw renewed interest and experimentation with techniques like lithography, etching, and screen printing gaining prominence.
The realm of textile art expanded dramatically, as artists began to appreciate the versatility and tactile quality of fabric and fibers. Artists began using textiles to challenge the boundaries between fine art, craft, and design.
The dawn of digital technology in the late 20th century heralded a new age for contemporary art. Digital art emerged as artists started leveraging new technologies to create immersive, interactive experiences, often blurring the line between the virtual and the physical world.
Through these transformative periods, the essence of contemporary art has remained the same: a dynamic, evolving reflection of the times we live in, continually pushing boundaries and embracing the new, always questioning, always exploring.
As we navigate through the 21st century, the dynamic landscape of contemporary art continues to evolve and expand, reflecting our ever-changing world. Contemporary paintings, once primarily confined to two-dimensional canvases, now embrace a multitude of forms and techniques, ranging from mixed media installations to digital creations, each piece a rich a weaving of thoughts, emotions, and narratives. Sculpture, too, has ventured far beyond traditional stone and bronze, with artists incorporating light, sound, and even motion, embodying the ephemerality and flux of the modern world.
Photography, in the hands of contemporary artists, has expanded its horizons, seamlessly blending with digital technology to create breathtaking imagery that challenges our perception of reality. Drawing, as well, has transcended the borders of paper, incorporating multimedia elements and exploratory techniques to redefine its role in the artistic discourse. Printmaking continues to flourish, with contemporary artists using traditional methods in innovative ways to deliver potent social and personal commentaries.
Textile art, once considered a craft, now holds a prominent place in the contemporary art world, with artists using it to explore issues of identity, tradition, and cultural heritage. Meanwhile, digital art, the newest member of the contemporary art family, has revolutionized the way we create and interact with art, presenting immersive experiences that blur the boundary between the virtual and the physical.
These diverse forms of contemporary art hold significant value in the current art market, not only due to their aesthetic appeal but also their ability to encapsulate and communicate complex ideas and emotions. Collectors, curators, and art lovers worldwide seek these works, drawn to their inherent dynamism, their innovative use of materials, and their eloquent expressions of our shared human experience. As a testimonial to our times, these contemporary artworks encapsulate the pulse of our society and the resonance of individual voices, forever etching our collective narrative into the annals of art history.
As we delve into the vibrant realm of contemporary art, we encounter an array of artists who shape this dynamic field. Each a master in their medium - painting, sculpture, photography, drawing, printmaking, textile, or digital art - they push artistic boundaries, reflecting our era and challenging perceptions. Let’s explore these remarkable contributors and their groundbreaking works.
1. Gerhard Richter - Known for his multi-faceted approach to painting, Richter challenges the boundaries of the medium, masterfully oscillating between abstract and photorealistic styles. His works, whether featuring squeegee-pulled pigments or blurred photographic images, engage in a fascinating dialogue with perception.
2. Jeff Koons - A significant figure in contemporary sculpture, Koons crafts monumental pieces that explore themes of consumerism, taste, and popular culture. His iconic balloon animals, constructed in mirror-polished stainless steel, captivate with their playful yet profound commentary.
3. Cindy Sherman - An acclaimed photographer, Sherman uses her lens to explore identity and societal roles, particularly of women. Renowned for her conceptual self-portraits, she assumes myriad characters, pushing the boundaries of photography as a medium of artistic expression.
4. David Hockney - Hockney, with his prolific output spanning six decades, is a pivotal figure in contemporary drawing. His bold use of color and playful exploration of perspective convey an intoxicating sense of joy and an unabashed celebration of life.
5. Kiki Smith - An innovative printmaker, Smith’s work explores the human condition, particularly the female body and its social and cultural connotations. Her etchings and lithographs speak to universal experiences of life, death, and transformation.
6. El Anatsui - A master of textile art, Anatsui creates stunning tapestry-like installations from discarded bottle caps and aluminum scraps. These shimmering, flexible sculptures blend traditional African aesthetic with contemporary art sensibilities, speaking to themes of consumption, waste, and the interconnectedness of our world.
7. Rafael Lozano-Hemmer - A leading figure in digital art, Lozano-Hemmer utilizes technology to create interactive installations that blend architecture and performance art. His work, often participatory in nature, explores themes of surveillance, privacy, and the relationship between people and their environments.
The contemporary art landscape is a dynamic patchwork of diverse expressions and groundbreaking ideas, each artwork a unique dialog with its audience. Here are a selection of some renowned contemporary artworks, spanning various media such as painting, sculpture, photography, drawing, printmaking, textile art, and digital art, that have profoundly influenced this vibrant movement.
"Cloud Gate" by Anish Kapoor, 2006 - This monumental stainless steel sculpture, also known as "The Bean," mirrors and distorts the Chicago skyline and onlookers in its seamless, liquid-like surface, creating an interactive experience that blurs the line between the artwork and the viewer.
"Marilyn Diptych" by Andy Warhol, 1962 - An iconic piece of pop art, this silkscreen painting features fifty images of Marilyn Monroe. Half brightly colored, half in black and white, it reflects the dichotomy of celebrity life and its influence on popular culture.
"Rhein II" by Andreas Gursky, 1999 - This photographic artwork, a digitally-altered image of the Rhine River, is celebrated for its minimalist aesthetic. It strips the landscape to its bare essentials, invoking a sense of tranquility and vastness.
"Black Square" by Kazimir Malevich, 1915 - A revolutionary painting in the realm of abstract art, this piece, featuring nothing more than a black square on a white field, challenges traditional notions of representation, symbolizing a new era in artistic expression.
"Puppy" by Jeff Koons, 1992 - This giant sculpture, a West Highland Terrier blanketed in flowering plants, explores themes of innocence, consumer culture, and the interplay between high art and kitsch. It’s a delightful blend of traditional sculpture and garden craft.
"Re-projection: Hoerengracht" by Ed and Nancy Kienholz, 1983-1988 - A room-sized tableau representing Amsterdam’s red-light district, this work combines elements of sculpture, painting, lighting, and found objects. It engages viewers in a stark commentary on commodification and objectification.
"Untitled" (Your body is a battleground) by Barbara Kruger, 1989 - This photomontage, combining black-and-white photography with impactful text, explores issues of feminism, identity, and power. Its potent, confrontational message is a prime example of the power of text in contemporary visual art.
"For the Love of God" by Damien Hirst, 2007 - This sculpture, a platinum cast of a human skull encrusted with 8,601 diamonds, probes themes of mortality, value, and the human fascination with luxury and decadence. It’s a compelling blend of macabre and magnificence.
"Physical impossibility of Death in the Mind of Someone Living" by Damien Hirst, 1991 - This artwork, featuring a tiger shark preserved in formaldehyde, blurs the line between traditional sculpture and biological specimen. It prompts viewers to contemplate mortality and nature’s ferocity.
"One and Three Chairs" by Joseph Kosuth, 1965 - A piece of conceptual art, it presents a physical chair, a photograph of a chair, and a dictionary definition of a chair, thus exploring the relationship between language, picture, and referent in art.
These pieces, in their diversity, exemplify the rich tapestry of contemporary art, each piece a unique commentary on our world and a testament to the limitless potential of creative expression.
